أولاً: القرآن الكريم.
ثانيًا: التفسير وعلومه:
- أحكام القرآن لابن العربي، ط/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان.
- أحكام القرآن للجصاص، ط/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان.
- الجامع لأحكام القرآن، لأبي عبد الله القرطبي، ط/ دار الحديث، مصر.
ثالثًا: الحديث وعلومه:
- سبل السلام شرح بلوغ المرام للصنعاني، ط/ مكتبة الإيمان، المنصورة، مصر.
- صحيح البخاري، لمحمد بن إسماعيل البخاري، ط/ دار ابن كثير، بيروت، لبنان.
- صحيح مسلم.
- مسند الإمام أحمد بن حنبل، ط/ دار الحديث، القاهرة، مصر، 1416هــ.
- نيل الأوطار شرح منتقى الأخبار، لمحمد بن علي الشوكاني، ط/ دار الجيل، بيروت، لبنان.
رابعًا: أصول الفقه:
- الإجماع، للإمام ابن المنذر، ط/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان، الطبعة الثانية، 1988م.
- التقرير والتحبير، لابن أمير الحاج، ط/ بيروت، لبنان.
- الموافقات في أصول الشريعة، لأبي إسحاق الشاطبي، ت: الشيخ/ عبد الله دراز، ط/ مكتبة الأسرة، 2006م.
خامسًا: الفقـه:
أ- الفقه الحنفي:
- بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع، لعلاء الدين أبي بكر الكساني، الطبعة الثانية، دار الكتاب العربي، بيروت، لبنان، 1982م.
- حاشية ابن عابدين المسماة: رد المحتار على الدر المختار شرح تنوير الأبصار، لمحمد بن عابدين مع تكملة نجله، ط/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان.
- المبسوط، للسرخسي، ط/ دار المعرفة، بيروت، لبنان.
ب- الفقه المالكي:
- بداية المجتهد ونهاية المقتصد، لابن رشد الحفيد، ط/ دار الفكر، بيروت، لبنان.
- بلغة السالك لأقرب المسالك إلى مذهب الإمام مالك، للشيخ/ أحمد بن محمد الصاوي، ط/ الدار السودانية، الطبعة الأولى، 1998م.
- حاشية الدسوقي على الشرح الكبير، لمحمد عرفة الدسوقي، ط/ دار الفكر، بيروت، لبنان، الطبعة الأولى، 1998م.
- حاشية العدوي على شرح الخرسي، للشيخ/ علي العدوي، ط/ دار الفكر.
- الشرح الصغير على أقرب المسالك، لسيدي أحمد الدردير، ط/ الدار السودانية، الطبعة الأولى، 1998م.
- عِقد الجواهر الثمينة لمذهب عالم المدينة، لابن شاس، دراسة وتحقيق/ أحمد بن محمد أحمد، ط/ دار الغرب الإسلامي، الطبعة الأولى، 1423هــ.
- مختصر خليل، للعلامة الشيخ/ خليل بن إسحاق الجندي المالكي، صححه وعلق عليه/ طاهر الزاوي، ط/ دار إحياء الكتب العلمية، عيسى الحلبي وشركاه.
- المعونة، للقاضي عبد الوهاب البغدادي المالكي، ط/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان، 1998م.
- مواهب الجليل لشرح مختصر خليل، للحطاب الرعيني، ط/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان، الطبعة الأولى، 1995م.
ج- الفقه الشافعي:
- جواهر العقود، لشمس الدين الأسيوطي الشافعي، ط/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان، سنة 1996م
- الحاوي الكبير، لأبي الحسن علي بن محمد بن حبيب الماوردي البصري، تحقيق/ علي محمد معوض وغيره، طبعة/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان، 1990م.
- المجموع، لأبي زكريا يحيى بن شرف النووي، شرح المهذب للشيرازي، تكملة: محمد نجيب المطيعي، ط/ الإرشاد، جدة، السعودية.
- مغني المحتاج في معرفة ألفاظ المنهاج، للشيخ/ الشربيني الخطيب على متن منهاج الطالبين، ط/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان، سنة 1994م.
- الوسيط في المذهب لحجة الإسلام، أبي حامد الغزالي، ط/ دار السلام، القاهرة، سنة 1417هــ.
د- الفقه الحنبلي:
- الإنصاف، لعلي بن سليمان المرداوي، تحقيق/ محمد حامد الفقي، ط/ دار إحياء التراث، بيروت، لبنان.
- الكافي في فقه الإمام أحمد بن حنبل، ط/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان، سنة 1994م.
- المغني، لابن قدامة المقدسي، ط/ مكتبة القاهرة، نشر 1998م.
هـ- الفقه الظاهري:
- المحلى، لأبي عبد الله محمد بن علي الظاهري، ط/ دار الآفاق الجديدة، بيروت، لبنان، تحقيق/ لجنة إحياء التراث العربي.
سادسًا: قواعد الفقه:
- الأشباه والنظائر، لجلال الدين السيوطي، ط/ دار السلام، مصر، الطبعة الأولى، 1998م.
- دفع مشكل قاعدة: الحاجة تنزل منزلة الضرورة، أ.د/ حسن الصغير، مجلة الأزهر، الجزء (7) لسنة (95)، فبراير 2022م.
- الفروق، لشهاب الدين أبي العباس أحمد بن إدريس القرافي، وبهامشه أنوار البروق شرح أنواء الفروق، لابي الشاط، ط/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان.
- القواعد الفقهية وتطبيقاتها العملية، أ.د/ نصر فريد واصل مفتي الديار المصرية سابقًا، ط/ الدار المصرية.
سابعًا: معاجم اللغة العربية والمصطلحات والمناهج:
- البحث العلمي ومناهجه ومدى تطبيقه في الدراسات الفقهية، أ.د/ أحمد محمد إسماعيل برج، ط/ دار الأزهر، الطبعة الأولى، 2019م، رقم إيداع 8717/2019.
- تاج العروس من جواهر القاموس، للزبيدي، ط/ دار الهداية.
- التعريفات، للشريف علي الجرجاني، ط/ مكتبة القرآن، مطبعة ابن سينا.
- شرح حدود ابن عرفة الورغمي المالكي للرَّصاع، ط/ دار الغرب الإسلامي، بيروت، لبنان، الطبعة الأولى، 1993م.
- لسان العرب، لابن منظور، ط/ دار صادر، الطبعة الأولى، بيروت، لبنان.
- مختار الصحاح، لأبي بكر الرازي، مكتبة لبنان، 1995م.
- المعجم الفلسفي، جميل صليبا، ط/ الشركة العالمية، بيروت، لبنان.
- المعجم الوسيط، ط/ مجمع اللغة العربية، القاهرة، مصر.
- معجم لغة الفقهاء، لمحمد رواسي قلعجي وغيره، ط/ دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان.
ثامنًا: مراجع أخرى متنوعة:
- الأحوال الشخصية، أ.د/ عبد الهادي زارع، ط/ دار الأزهر، دمنهور، 2013م.
- الأحوال الشخصية، للشيخ/ محمد أبو زهرة، ط/ دار الفكر العربي، سنة 1957م.
- حق المحضون في النفقة دراسة فقهية وقانونية، د/ محمد السانوسي شحاته، بحث منشور بحولية كلية اللغة العربية بجرجا، جامعة الأزهر، العدد (22) الجزء (5)، سنة 2018م.
- الدستور المصري القائم 2014 وتعديلاته، ط/ الهيئة المصرية العامة للاستعلامات، سنة 2020م.
- القانون رقم (119) لسنة 1952م بشأن الولاية على المال وتعديلاته.
- القانون رقم (12) لسنة 1996م أحكام قانون الطفل وتعديلاته.
- لائحة ترتيب المحاكم الشرعية، نسخة مودعة بمكتبة كلية الشريعة والقانون بدمنهور، رقم عام (8973).
- المدخل الوسيط لدراسة الشريعة الإسلامية والفقه والتشريع، أ.د/ نصر فريد واصل مفتي الجمهورية، ط/ المكتب التوفيقية، القاهرة.
- المرسوم بقانون الأحوال الشخصية رقم (25) لسنة 1929م ببعض أحكام الأحوال الشخصية وبتعديلاته المختلفة.
- المشكلات العملية في قوانين الأحوال الشخصية معلقًا على نصوصها، للمستشار/ أشرف مصطفى كمال، الكتاب الأول، المجلد الثاني، ط/ دار العدالة للنشر والتوزيع، الطبعة العشرون، سنة 2022م
- موسوعة الفقه الإسلامي وأدلته، د/ وهبة الزحيلي، ط/ دار الفكر، دمشق.
- الوسيط في شرح القانون المدني، نظرية الالتزام، لعبد الرزاق السنهوري، ط/ دار النهضة، القاهرة، سنة 1964م.
- الولاية على المال، للمستشار/ أحمد نصر الجندي، ط/ بدون تاريخ أو مكان للطبع، نسخة مودعة بمكتبة كلية الشريعة والقانون بدمنهور، تحت رقم (5651).
- الولاية على النفس، للشيخ/ محمد أبي زهرة، ط/ دار الفكر، نسخة مودعة بمكتبة كلية الشريعة والقانون بدمنهور، تحت رقم (110).
تاسعًا: الرسائل العلمية:
- أحكام الصبي في الفقه الإسلامي المقارن، (رسالة دكتوراة)، سنة 1990م، للباحث/ محمد إبراهيم عدس، نسخة مودعة بمكتبة الرسائل العلمية بكلية الشريعة والقانون بدمنهور تحت رقم (2809).
- أحكام القاصر في الفقه الإسلامي، للباحث/ عبد الرحيم محمود محمد (رسالة دكتوراة) سنة 1989م، نسخة مودعة بمكتبة الرسائل العلمية بكلية الشريعة والقانون بدمنهور تحت رقم (69).
عاشرًا: الكتابات الدورية، والمقالات المنشورة:
- الكتاب الدوري رقم (6) لسنة 2000م، بتاريخ 31/5/2000م بشأن منازعات الحضانة.
- الامتناع عن نفقة المحضون جريمة، أ.د/ عباس شومان، مجلة الأزهر، عدد شعبان 1445هــ- فبراير 2024م، الجزء (8)، السنة (97).
حادي عشر: مواقع الإنترنت:
References:
1: alquran alkarim.
2: altafsir waeulumuhu:
- 'ahkam alquran liabn alearabii, ta/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan.
- 'ahkam alquran liljasasi, ta/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan.
- aljamie li'ahkam alqurani, li'abi eabd allah alqurtabii, ta/ dar alhadithi, masr.
3: alhadith waeulumuhu:
- subul alsalam sharh bulugh almaram lilsaneani, ta/ maktabat al'iimani, almansurati, masr.
- shih albukhari, limuhamad bin 'iismaeil albukhariu, ta/ dar abn kathir, bayrut, lubnan.
- shih muslimin.
- msnid al'iimam 'ahmad bin hanbal, ta/ dar alhadithi, alqahirati, misr, 1416h.
- nil al'awtar sharh muntaqaa al'akhbari, limuhamad bin eali alshuwkani, t/ dar aljili, birut, lubnan.
4: 'usul alfiqah:
- al'iijmaei, lil'iimam abn almundhiri, ta/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan, altabeat althaaniati, 1988m.
- altaqrir waltahbiru, liabn 'amir alhaji, tu/ bayrut, lubnan.
- almuafaqat fi 'usul alsharieati, li'abi 'iishaq alshaatibii, ti: alshaykhu/ eabd allh diraz, ta/ maktabat al'usrati, 2006m.
5: alfiqah:
- alfiqh alhanafii:
- badayie alsanayie fi tartib alsharayiei, lieala' aldiyn 'abi bakr alksanii, altabeat althaaniatu, dar alkitaab alearabii, bayrut, lubnan, 1982m.
- hashiat aibn eabidin almusamaati: radu almuhtar ealaa aldur almukhtar sharh tanwir al'absari, limuhamad bin eabidin mae takmilat najlihi, ta/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan.
- almabsuta, lilsarukhisi, ta/ dar almaerifati, bayrut, lubnan.
- alfiqh almalki:
- bidayat almujtahid wanihayat almuqtasid, liabn rushd alhafidi, t/ dar alfikri, birut, lubnan.
- blughat alsaalik li'aqrab almasalik 'iilaa madhhab al'iimam malk, lilshaykhi/ 'ahmad bin muhamad alsaawy, ta/ aldaar alsuwdaniat, altabeat al'uwlaa, 1998m.
- hashiat aldasuqi ealaa alsharh alkabiri, limuhamad earafat aldisuqii, t/ dar alfikri, bayrut, lubnan, altabeat al'uwlaa, 1998m.
- hashiat aleadawii ealaa sharh alkhursi, lilshaykhi/ eali aleadwi, ta/ dar alfikri.
- alsharh alsaghir ealaa 'aqrab almasaliki, lisaydi 'ahmad aldirdir, ta/ aldaar alsuwdaniati, altabeat al'uwlaa, 1998m.
- eiqd aljawahir althaminat limadhhab ealam almadinati, liaibn shas, dirasat watahqiqu/ 'ahmad bin muhamad 'ahmad, ta/ dar algharb al'iislamii, altabeat al'uwlaa, 1423h.
- mukhtasar khalil, lilealamat alshaykha/ khalil bin 'iishaq aljundii almaliki, sahahah waealaq ealayhi/ tahir alzaawi, ta/ dar 'iihya' alkutub aleilmiati, eisaa alhalabi washarkah.
- almieunati, lilqadi eabd alwahaab albaghdadi almalki, ta/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan, 1998m.
- mawahib aljalil lisharh mukhtasar khalili, lilhitab alraeinii, ta/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan, altabeat al'uwlaa, 1995m.
- alfiqh alshaafieii:
- jawahir aleuqudi, lishams aldiyn al'asyutii alshaafieii, ta/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan, sanatan 1996m
- alhawy alkabiru, li'abi alhasan eali bin muhamad bin habib almawardii albasarii, tahqiqu/ eali muhamad mueawad waghayruhu, tabeatun/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan, 1990m.
- almajmuei, li'abi zakariaa yahyaa bin sharaf alnawawii, sharah almuhadhab lilshiyrazi, takmilat: muhamad najib almutayei, ta/ al'iirshadi, jidat, alsaeudia.
- mughni almuhtaj fi maerifat 'alfaz alminhaji, lilshaykhi/ alshirbinii alkhatib ealaa matn minhaj altaalibina, ta/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan, sanat 1994m.
- alwasit fi almadhhab lihujat al'iislami, 'abi hamid alghazaliu, ta/ dar alsalami, alqahirati, sanat 1417h.
- alfiqh alhanbali:
- al'iinsafu, lieali bin sulayman almardawi, tahqiqu/ muhamad hamid alfaqi, ta/ dar 'iihya' altarathi, bayrut, lubnan.
- alkafi fi fiqh al'iimam 'ahmad bin hanbal, ta/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan, sanat 1994m.
- almighni, liabn qudamat almaqdisi, ta/ maktabat alqahirati, nashr 1998m.
- alfiqh alzaahiri:
- almihalaa, li'abi eabd allah muhamad bin eali alzaahiri, t/ dar alafaq aljadidati, bayrut, lubnan, tahqiqi/ lajnat 'iihya' alturath alearabii.
6: qawaeid alfiqah:
- al'ashbah walnazayiri, lijalal aldiyn alsuyuti, ta/ dar alsalami, masira, altabeat al'uwlaa, 1998m.
- dafae mushkil qaeidati: alhajat tanzil manzilat aldarurati, 'a.da/ hasan alsaghir, majalat al'azhar, aljuz' (7) lisana (95), fibrayir 2022m.
- alfuruq, lishihab aldiyn 'abi aleabaas 'ahmad bin 'iidris alqarafi, wabihamishih 'anwar alburuq sharh 'anwa' alfuruq, labi alshaati, ta/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan.
- alqawaeid alfiqhiat watatbiqatuha aleamaliatu, 'a.da/ nasr farid wasal mufti aldiyar almisriat sabqan, ta/ aldaar almisriata.
7: maeajim allugha alearabia walmustalahat walmanahij:
- albahth aleilmiu wamanahijuh wamadaa tatbiqih fi aldirasat alfiqhiati, 'a.da/ 'ahmad muhamad 'iismaeil burji, ta/ dar al'azhar, altabeat al'uwlaa, 2019ma, raqm 'iidae 8717/2019.
- taj alearus min jawahir alqamusa, lilzubidi, ta/ dar alhidayati.
- altaerifati, lilsharif eali aljirjani, ta/ maktabat alquran, matbaeat abn sina.
- sharh hudud abn earafat alwraghmi almalikyi llrrasae, t/ dar algharb al'iislami, bayrut, lubnan, altabeat al'uwlaa, 1993m.
- lisan alearibi, liabn manzuri, ta/ dar sadir, altabeat al'uwlaa, bayrut, lubnan.
- mukhtar alsahahi, li'abi bakr alraazi, maktabat lubnan, 1995m.
- almiejam alfalisafi, jamil saliba, ta/ alsharikat alealamiati, bayrut, lubnan.
- almuejam alwasita, ta/ majmae allughat alearabiati, alqahiratu, masr.
- muejam lughat alfuqaha'i, limuhamad rawasi qaleaji waghayruhu, ta/ dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan.
8: marajie 'ukhraa mutanawiea:
- al'ahwal alshakhsiati, 'a.d/ eabd alhadi zarie, ta/ dar al'azhar, diminhur, 2013m.
- al'ahwal alshakhsiati, lilshaykhi/ muhamad 'abu zahrata, ta/ dar alfikr alearabii, sanat 1957m.
- haq almahdun fi alnafaqat dirasatan fiqhiatan waqanuniatan, du/ muhamad alsaanusi shihatahu, bahath manshur bihawliat kuliyat allughat alearabiat bijirja, jamieat al'azhar, aleadad (22) aljuz' (5), sanat 2018m.
- aldustur almisrii alqayim 2014 wataedilatuhu, ta/ alhayyat almisriat aleamat liliastielamati, sanat 2020m.
- alqanun raqm (119) lisanat 1952m bishan alwilayat ealaa almal wataedilatihi.
- alqanun raqm (12) lisanat 1996m 'ahkam qanun altifl wataedilatihi.
- layihat tartib almahakim alshareiati, nuskhatan muadaeatan bimaktabat kuliyat alsharieat walqanun bidiminhur, raqm eam (8973).
- almadkhal alwasit lidirasat alsharieat al'iislamiat walfiqh waltashriei, 'a.du/ nasr farid wasal mufti aljumhuriati, ta/ almaktab altawfiqiati, alqahira.
- almarsum biqanun al'ahwal alshakhsiat raqm (25) lisanat 1929m bibaed 'ahkam al'ahwal alshakhsiat wabitaedilatih almukhtalifati.
- almushkilat aleamaliat fi qawanin al'ahwal alshakhsiat melqan ealaa nususiha, lilmustashari/ 'ashraf mustafaa kamali, alkutaab al'awala, almujalad althaani, ta/ dar aleadalat lilnashr waltawziei, altabeat aleishrun, sanatan 2022m
- muasueat alfiqh al'iislamii wa'adlathu, da/ wahbat alzuhayli, ta/ dar alfikri, dimashqu.
- alwsit fi sharh alqanun almadanii, nazariat alialtizami, lieabd alrazaaq alsanhuri, ta/ dar alnahdati, alqahirati, sanat 1964m.
- alwilayat ealaa almal, lilmustashari/ 'ahmad nasr aljundi, tu/ bidun tarikh 'aw makan liltabei, nuskhatan muadaeatan bimaktabat kuliyat alsharieat walqanun bidiminhur, taht raqm (5651).
- alwilayat ealaa alnafsi, lilshaykhi/ muhamad 'abi zahrata, ta/ dar alfikr, nuskhat muadaeat bimaktabat kuliyat alsharieat walqanun bidiminhur, taht raqm (110).
9: alrasayil aleilmia:
- 'ahkam alsabii fi alfiqh al'iislamii almuqarani, (risalat duktura), sanat 1990m, lilbahithi/ muhamad 'iibrahim eadsa, nuskhatan muadaeat bimaktabat alrasayil aleilmiat bikuliyat alsharieat walqanun bidimanhur taht raqm (2809).
- 'ahkam alqasir fi alfiqh al'iislamii, lilbahithi/ eabd alrahim mahmud muhamad (risalat dukturati) sanat 1989m, nuskhat muadaeat bimaktabat alrasayil aleilmiat bikuliyat alsharieat walqanun bidimanhur taht raqm (69).
10: alkitabat aldawria, walmaqalat almanshura:
- alkutaab aldawriu raqam (6) lisanat 2000m, bitarikh 31/5/2000m bishan munazaeat alhadanati.
- alaimtinae ean nafaqat almahdun jarimata, 'a.da/ eabaas shuman, majalat al'azhar, eadad shaeban 1445h- fibrayir 2024m, aljuz' (8), alsana (97).
11: mawaqie al'iintirnt:
|