أولاً: كتب قانونية
- ارناؤوط، محمد السيد، التلوث البيئي وأثره على صحة الإنسان، مكتبة الدار العربية الكتاب، 1997.
- الألفي، عادل ماهر، الحماية الجنائية للبيئة، دار الجامعة الجديدة، الإسكندرية،2009.
- بدوي، أحمد زكي، معجم مصطلحات العلوم الإدارية، دار الكتاب المصري، القاهرة، ط1، 1984.
- جابر، حسام محمد سامي، الجريمة البيئية، دار الكتب القانونية، القاهرة،2011.
- حسني، محمود نجيب، النظرية العامة للقصد الجنائي، الطبعة الثالثة، دار النهضة العربية، القاهرة، 1988.
- الحلو، ماجد راغب، قانون حماية البيئة في ضوء الشريعة، دار المطبوعات الجامعية، مصر،1995.
- راشد، علي، القانون الجنائي، المدخل وأصول النظرية العامة، دار النهضة العربية،1974.
- سالم، عمر، المسئولية الجنائية للأشخاص المعنوية وفقا لقانون العقوبات الفرنسي الجديد، دار النهضة العربية، القاهرة، ط1، 1995.
- السعيد، مصطفى السعيد، الأحكام العامة في قانون العقوبات، دار النهضة العربية، القاهرة،1953.
- شمس الدين، أشرف توفيق، الحماية الجنائية للبيئة في التشريع المصري، دار النهضة العربية، الطبعة الثالثة،2012.
- صالح، إبراهيم علي، المسئولية الجنائية للأشخاص المعنوية، دار المعارف، القاهرة 1976.
- الصيفي، عبد الفتاح مصطفى، الأحكام العامة للنظام الجنائي في الشريعة الإسلامية والقانون، دار المطبوعات الجامعية، 2010.
- طه، محمود أحمد، الحماية الجنائية للبيئة من التلوث، الاسكندرية، منشأه المعارف، 2007.
- عبد التواب، مصطفى عبد التواب، جرائم التلوث من الناحيتين القانونية والفنية، منشأة المعارف، الإسكندرية، 1987.
- عبد العال، محمد عبد اللطيف، الجرائم المادية وطبيعة المسؤولية الناشئة عنها، دار النهضة العربية، القاهرة، 2012.
- عبد الله، أحمد علي، الشخصية الاعتبارية في الفقه الإسلامي، الدار السودانية للكتب، الخرطوم،2016.
- فرحات، محمد نعيم، شرح القسم الخاص في التشريع الجنائي الإسلامي، مكتبة الخدمات الحديثة، جدة.1984.
- الفقي، محمد عبد القادر، البيئة مشاكلها، وقضاياها، وحمايتها من التلوث، الهيئة المصرية العامة للكتاب، القاهرة،1999.
- قاسم، توفيق محمد، التلوث مشكلة اليوم والغد، الهيئة المصرية للكتاب، القاهرة، 1999.
- قشقوش، هدى حامد، شرح قانون العقوبات، القسم العام، دار النهضة العربية،2010.
- كامل، شريف سيد، المسؤولية الجنائية للأشخاص المعنوية، دراسة مقارنة، دار النهضة العربية، الطبعة الأولى، 1997.
- الكندري، محمد حسن، المسئولية الجنائية عن التلوث البيئي، دار النهضة العربية، القاهرة، 2006.
- كورنو، جيرار، معجم المصطلحات القانونية، ط1، ترجمة منصور القاضي، المؤسسة الجامعية للدراسات والنشر، بيروت، 1997.
- كيره، حسن، المدخل إلى القانون، منشأة المعارف، الإسكندرية، الطبعة الرابعة، 1971.
- مقبل، أحمد محمد قائد، المسؤولية الجنائية للشخص المعنوي دراسة مقارنة، دار النهضة العربية، القاهرة، الطبعة الأولى، 2005.
- منير، مصطفى، جرائم إساءة استعمال السلطة الاقتصادية، الهيئة المصرية للكتاب، القاهرة، سنة 1992.
- الهريش، فرج صالح، جرائم تلويث البيئة، المؤسسة الفنية للطباعة والنشر، القاهرة، الطبعة الاولى، سنة، 1998.
ثانياً: دوريات
- امزياني، بوبكر، جريمة تلوث الهواء وعقوباته في القانون المغربي، مجلة القانون والأعمال، ع37، 2018.
- جبار، علي حسين، المسؤولية الجنائية عن جرائم تلوث البيئة للشخص الطبيعي والمعنوي والآثار المترتبة عليها: دراسة تحليلية مقارنة، مجلة الجامعة العراقية، ع60، ج2، 2023.
- جدي، وناسة، جرائم تلويث البيئة الهوائية، مجلة الفكر، العدد 15، 2017.
- حماد، رأفت محمد أحمد، معيار مسؤولية المتبوع عن انحراف تابعه في القانون المدني والفقه الإسلامي، مجلة البحوث الفقهية والقانونية، مج17، ع 20، 2005.
- الدعجاني، شوق بنت مناحي، المسؤولية الدولية عن الجرائم البيئية وأثرها على الأمن الإنساني، مع توضيح جهود المملكة العربية السعودية في مكافحة هذه الجرائم، مجلة جيل حقوق الإنسان، ع1، 2022.
- رشوان، رفعت محمد علي، سياسة المشرع الإماراتي الجنائية في مواجهة الجرائم البيئية، الفكر الشرطي، مج14، ع4، 2006.
- الركراكي، محمد علي، جرائم البيئة بين إقرار المسؤولية وتحديد الضحايا، منشورات مجلة العلوم القانونية-سلسلة فقه القضاء الجنائي، ع2، 2017.
- عبد المنعم، محمد أحمد، مدى سلطة الإدارة في وقف الأنشطة الخطرة على البيئة (دراسة تحليلية مقارنة)، مجلة كلية الشريعة والقانون بطنطا، ع 37، 2022.
- العبيدي، أسامة بن غالب، جريمة تلويث البيئة وتطبيقاتها في النظام السعودي، مجلة البحوث الأمنية، مج27، ع69، 2018.
- العلواني، عبد العزيز فتحي، تعويض الأضرار البيئية وفق النظام العام للبيئة في المملكة العربية السعودية الصادر عام 1422هـ، دراسة تحليلية، مجلة جيل حقوق الإنسان، ع39، 2020.
- عوض، محمد محي الدين، أهم الظواهر الاقتصادية الانحرافية والإجرامية، بحث مقدم للندوة العلمية الحادية والأربعين التي عقدت في جامعة نايف العربية للعلوم الأمنية، من 28-30 أيلول، الرياض، 1998.
- الفالح، قاسم بن مساعد بن قاسم، التلوث البيئي البري في النظام السعودي، مجلة القضاء، ع7، 2016.
- قايد، حفيظة، المسؤولية الجنائية عن فعل الآخر(الغير) في جرائم تلويث البيئة، مجلة الاقتصاد الإسلامي العالمية، ع39، 2015.
- القطري، محمد نصر محمد، المسؤولية الجنائية للشخص الاعتباري: دراسة مقارنة، مجلة العلوم الإنسانية والإدارية، ع5، 2014.
- نويري، نسرين، أحمد حسين، المسؤولية الجنائية عن جرائم تلويث البيئة، مجلة الاجتهاد للدراسات القانونية والاقتصادية، مج12، ع3، 2023.
- هباش، عبد القادر محمد، إياد علي اليوسف، خصوصية القاعدة الجزائية في جرائم تلويث البيئة المالية، مجلة جامعة تشرين للبحوث والدراسات العلمية، سلسلة العلوم الاقتصادية، مج 33، ع6، 2011.
ثالثاً: الرسائل العلمية
- بوخالفة، فيصل، الجريمة البيئية وسبل مكافحتها في التشـريع الجزائري، أطروحة دكتوراه، جامعة باتنة1، 2017.
رابعاً: القوانين واللوائح
- قانون (نظام) التنظيم الصناعي الموحد لدول مجلس التعاون لدول الخليج العربية الصادر بالمرسوم الملكي رقم م/20 بتاريخ 4 / 4 / 1427هـ.
- قانون حماية البيئة الجزائري في إطار التنمية المستدامة رقم 103-10.
- قانون رقم (4) لسنة 1994 بإصدار قانون في شأن البيئة (مصر)
- اللائحة التنفيذية للتصاريح البيئية لإنشاء وتشغيل الأنشطة لنظام البيئة الصادر بالمرسوم الملكي رقم(م/165) وتاريخ 19/11/1441.
- نظام الأنشطة المقلقة للراحة أو الخطرة أو المضرة بالصحة أو البيئة الصادر بالمرسوم الملكي رقم (م/14) بتاريخ 8/4/1423.
- نظام البيئة الصادر بالمرسوم الملكي رقم(م/165) تاريخ 19/11/1441هـ
- النظام العام للبيئة الصادر بالمرسوم الملكي رقم (م/34) بتاريخ 28/7/1422
- نظام العمل الصادر بالمرسوم الملكي رقم (م/51) تاريخ23/8/1426هـ.
References:
1: kutub qanunia
- arnawuwta, muhamad alsayidu, altalawuth albiyiyu wa'atharuh ealaa sihat al'iinsani, maktabat aldaar alearabiat alkitabi, 1997.
- al'alfi, eadil mahir, alhimayat aljinayiyat lilbiyati, dar aljamieat aljadidati, al'iiskandiriati,2009.
- bdui, 'ahmad zaki, muejam mustalahat aleulum al'iidariati, dar alkitaab almisrii, alqahirati, ta1, 1984.
- jabir, husam muhamad sami, aljarimat albiyiyatu, dar alkutub alqanuniatu, alqahirati,2011.
- hasini, mahmud najib, alnazariat aleamat lilqasd aljanayiyi, altabeat althaalithati, dar alnahdat alearabiati, alqahirati, 1988.
- alhulu, majid raghba, qanun himayat albiyat fi daw' alsharieati, dar almatbueat aljamieiati, masr,1995.
- rashidi, ealay, alqanun aljanayiy, almadkhal wa'usul alnazariat aleamati, dar alnahdat alearabiati,1974.
- salm, eumra, almasyuwliat aljinayiyat lil'ashkhas almaenawiat wifqan liqanun aleuqubat alfaransii aljadida, dar alnahdat alearabiati, alqahirati, ta1, 1995.
- alsaeid, mustafaa alsaeida, al'ahkam aleamat fi qanun aleuqubati, dar alnahdat alearabiati, alqahirati,1953.
- shams aldiyn, 'ashraf twfiq, alhimayat aljinayiyat lilbiyat fi altashrie almisrii, dar alnahdat alearabiati, altabeat althaalithatu,2012.
- salih, 'iibrahim ealay, almasyuwliat aljinayiyat lil'ashkhas almaenawiati, dar almaearifi, alqahirat 1976.
- alsayfi, eabd alfataah mustafaa, al'ahkam aleamat lilnizam aljinayiyi fi alsharieat al'iislamiat walqanunu, dar almatbueat aljamieiati, 2010.
- tahi, mahmud 'ahmadu, alhimayat aljinayiyat lilbiyat min altalawuthi, aliaiskandiriati, mansha'ah almaearifa, 2007.
- eabd altawabi, mustafaa eabd altawabi, jarayim altalawuth min alnaahiatayn alqanuniat walfaniyati, munsha'at almaearifi, al'iiskandiriati, 1987.
- eabd aleal, muhamad eabd allatifi, aljarayim almadiyat watabieat almaswuwliat alnaashiat eanha, dar alnahdat alearabiati, alqahirati, 2012.
- eabd allah, 'ahmad eulay, alshakhsiat alaietibariat fi alfiqh al'iislamii, aldaar alsuwdaniat lilkutubi, alkhartum,2016.
- frihati, muhamad nueaymi, sharh alqism alkhasi fi altashrie aljinayiyi al'iislamii, maktabat alkhadmat alhadithati, jida.1984.
- alfaqi, muhamad eabd alqadir, albiyat mashakiliha, waqadayaha, wahimayatuha min altalawuthi, alhayyat almisriat aleamat lilkitabi, alqahirati,1999.
- qasimi, twfyq muhamad, altalawuth mushkilat alyawm walghad, alhayyat almisriat lilkitabi, alqahirati, 1999.
- qishqush, hudaa hamid, sharh qanun aleuqubati, alqism aleama, dar alnahdat alearabiati,2010.
- kaml, sharif sayd, almaswuwliat aljinayiyat lil'ashkhas almaenawiati, dirasat muqaranati, dar alnahdat alearabiati, altabeat al'uwlaa, 1997.
- alkandari, muhamad hasan, almasyuwliat aljinayiyat ean altalawuth albiyiy, dar alnahdat alearabiati, alqahirati, 2006.
- kurnu, jirar, muejam almustalahat alqanuniati, ta1, tarjamat mansur alqadi, almuasasat aljamieiat lildirasat walnushri, bayrut, 1997.
- kirih, hasanu, almadkhal 'iilaa alqanuni, munsha'at almaearifi, al'iiskandiriati, altabeat alraabieati, 1971.
- muqbila, 'ahmad muhamad qayidu, almaswuwliat aljinayiyat lilshakhs almaenawii dirasat muqaranati, dar alnahdat alearabiati, alqahirati, altabeat al'uwlaa, 2005.
- minir, mustafaa, jarayim 'iisa'at aistiemal alsultat alaiqtisadiati, alhayyat almisriat lilkitabi, alqahirati, sanat 1992.
- alhirish, faraj salih, jarayim talwith albiyati, almuasasat alfaniyat liltibaeat walnashri, alqahirati, altabeat alawlaa, sanati, 1998.
2: dawriaat
- amiziani, bubkr, jarimat talawuth alhawa' waeuqubatih fi alqanun almaghribi, majalat alqanun wal'aemali, ea37, 2018.
- jbar, eali husayn, almaswuwliat aljinayiyat ean jarayim talawuth albiyat lilshakhs altabieii walmaenawii waluathar almutaratibat ealayha: dirasat tahliliat muqaranati, majalat aljamieat aleiraqiati, ea60, ja2, 2023.
- jdi, wanasatu, jarayim talwith albiyat alhawayiyati, majalat alfikri, aleadad 15, 2017.
- hmad, ra'afat muhamad 'ahmadu, mieyar maswuwliat almutbawie ean anhiraf tabaeah fi alqanun almadanii walfiqh al'iislamii, majalat albuhuth alfiqhiat walqanuniati, mij17, e 20, 2005.
- aldaejani, shawq bint manahi, almaswuwliat alduwaliat ean aljarayim albiyiyat wa'athariha ealaa al'amn al'iinsanii, mae tawdih juhud almamlakat alearabiat alsaeudiat fi mukafahat hadhih aljarayimi, majalat jil huquq al'iinsani, ea1, 2022.
- rshwan, rafaeat muhamad ealay, siasat almusharie al'iimaratii aljinayiyat fi muajahat aljarayim albiyiyati, alfikr alshurti, mij14, ea4, 2006.
- alrrkraki, muhamad ealay, jarayim albiyat bayn 'iiqrar almaswuwliat watahdid aldahaya, manshurat majalat aleulum alqanuniati-silsilat fiqh alqada' aljanayiy, ea2, 2017.
- eabd almuneam, muhamad 'ahmadu, madaa sultat al'iidarat fi waqf al'anshitat alkhatirat ealaa albiya (dirasat tahliliat muqaranata), majalat kuliyat alsharieat walqanun bitanta, e 37, 2022.
- aleubidii, 'usamat bin ghalibi, jarimat talwith albiyat watatbiqatuha fi alnizam alsueudii, majalat albuhuth al'amniati, mij27, ea69, 2018.
- aleulwani, eabd aleaziz fatuhi, taewid al'adrar albiyiyat wifq alnizam aleami lilbiyat fi almamlakat alearabiat alsaeudiat alsaadir eam 1422hi, dirasat tahliliatun, majalat jil huquq al'iinsani, ea39, 2020.
- eawada, muhamad muhi aldiyn, 'ahamu alzawahir alaiqtisadiat alainhirafiat wal'iijramiati, bahath muqadim lilnadwat aleilmiat alhadiat wal'arbaein alati euqidat fi jamieat nayif alearabiat lileulum al'amniati, min 28-30 'aylul, alrayad, 1998.
- alfalha, qasim bin musaeid bin qasima, altalawuth albiyiyu albariyu fi alnizam alsueudii, majalat alqada'i, ea7, 2016.
- qayidi, hafizat, almaswuwliat aljinayiyat ean fiel alakhar(alghir) fi jarayim talwith albiyati, majalat aliaqtisad al'iislamii alealamiati, ea39, 2015.
- alqatarii, muhamad nasr muhamadi, almaswuwliat aljinayiyat lilshakhs aliaetibari: dirasat muqaranati, majalat aleulum al'iinsaniat wal'iidariati, ea5, 2014.
- nuiri, nisrin, 'ahmad husayn, almaswuwliat aljinayiyat ean jarayim talwith albiyati, majalat alaijtihad lildirasat alqanuniat walaiqtisadiati, mij12, ea3, 2023.
- hbashi, eabd alqadir muhamad, 'iiad eali alyusif, khususiat alqaeidat aljazayiyat fi jarayim talwith albiyat almaliati, majalat jamieat tishrin lilbuhuth waldirasat aleilmiati, silsilat aleulum alaiqtisadiati, maj 33, ea6, 2011.
3: alrasayil aleilmia
- bukhalifat, fayuslu, aljarimat albiyiyat wasubul mukafahatiha fi altashrie aljazayirii, 'utruhat dukturah, jamieat batnata1, 2017.
4: alqawanin wallawayih
- qanun (nizami) altanzim alsinaeii almuahad lidual majlis altaeawun lidual alkhalij alearabiat alsaadir bialmarsum almalakii raqm mi/20 bitarikh 4 / 4 / 1427h.
- qanun himayat albiyat aljazayirii fi 'iitar altanmiat almustadamat raqm 103-10.
- qanun raqm (4) lisanat 1994 bi'iisdar qanun fi shan albiya (masir)
- allaayihat altanfidhiat liltasarih albiyiyat li'iinsha' watashghil al'anshitat linizam albiyat alsaadir bialmarsum almalakii raqma(m/165) watarikh 19/11/1441.
- nizam al'anshitat almuqliqat lilraahat 'aw alkhatirat 'aw almudarat bialsihat 'aw albiyat alsaadir bialmarsum almalakii raqm (m/14) bitarikh 8/4/1423.
- nizam albiyat alsaadir bialmarsum almalakii raqmu(m/165) tarikh 19/11/1441h
- alnizam aleamu lilbiyat alsaadir bialmarsum almalakii raqm (m/34) bitarikh 28/7/1422
- nizam aleamal alsaadir bialmarsum almalakii raqm (m/51) tarikh23/8/1426h.
|