أولاً: المراجع العربية:
- أحمد، زيزي مصطفى. (2022). أبعاد وأهداف التنمية المستدامة من منظور الشريعة الإسلامية. مجلة كلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات، 7(2), 872-875. دمنهور.
- الأزهري، محمد. (2001). تهذيب اللغة. (محمد مرعب، محقق). بيروت: دار إحياء التراث العربي.
- الأمم المتحدة. (لا تاريخ). الاستدامة. استرجعت من https://www.un.org/ar/
- الأمم المتحدة. (لا تاريخ). الأهداف التنموية المستدامة. استرجعت من:
https://www.un.org/sustainabledevelopment/ar/sustainabledevelopment-goals/
- الأنصاري، زكريا بن محمد بن زكريا. أسنى المطالب في شرح روض الطالب. بيروت: دار الكتاب الإسلامي.
- البخاري، محمد بن إسماعيل. (1422هــ). صحيح البخاري (محمد زهير الناصر، محقق). بيروت: دار طوق النجاة.
- البهوتي، منصور بن يونس. (ط1). شرح منتهى الإرادات. الرياض: عالم الكتب.
- الحمامصي، حفيظ. (2022). إسهامات الوقف في تمويل التنمية المستدامة: قضايا ونماذج. مجلة دراسات في العلوم الإنسانية والاجتماعية, 5 (1), عمَّان.
- الخرشي، محمد بن عبد الله. شرح مختصر خليل. بيروت: دار الفكر للطباعة.
- الخطيب الشربيني، محمد بن أحمد. (1994). مغني المحتاج إلى معرفة معاني ألفاظ المنهاج (ط1). بيروت: دار الكتب العلمية.
- الدسوقي، محمد بن أحمد بن عرفة. (1996م). حاشية الدسوقي على الشرح الكبير (ط1). بيروت: دار الكتب العلمية.
- الرازي، أحمد بن فارس. (1979). معجم مقاييس اللغة. تحقيق: عبد السلام محمد هارون. دار الفكر.
- الربيعي، علي. (2009). "التحليل الاقتصادي لمؤشرات التنمية المستدامة في بلدان آسيوية مختلفة" [رسالة ماجستير في العلوم الاقتصادية]. كربلاء: جامعة كربلاء.
- الرملي، محمد بن أبي العباس أحمد بن حمزة. (1984م). نهاية المحتاج إلى شرح المنهاج (ط الأخيرة). بيروت: دار الفكر.
- الرومي، عدنان. (2002). تاريخ مساجد الكويت القديمة. (ط2). الكويت.
- الزبيدي، محمّد. (1965). تاج العروس من جواهر القاموس. (تحقيق مجموعة من المحققين). الكويت: دار الهداية.
- ابن سيده، علي. (2000). المحكم والمحيط الأعظم. (عبد الحميد هنداوي، محقق). بيروت: دار الكتب العلمية.
- ابن عابدين، محمد أمين بن عمر. (1992م). رد المحتار على الدر المختار (ط2). بيروت: دار الفكر.
- ابن عاشور، محمد الطاهر. (2001م). مقاصد الشريعة الإسلامية (ط2). عمّان: دار النفائس.
- ابن عبد السلام، العز بن. (1991). قواعد الأحكام في مصالح الأنام. (علق عليه: طه عبد الرؤوف سعد). القاهرة: مكتبة الكليات الأزهرية.
- عبد الله، عبد الخالق. (1993). "التنمية المستديمة والعلاقة بين البيئة والتنمية". مركز دراسات الوحدة العربية. (المجلد 15، العدد 167، صفحات 79-102). بيروت.
- العجمي، عبد الله عبدالرحمن. (2004). تقويم البدائل التكنولوجية لإدارة الطلب على الطاقة الكهربائية في القطاع الحكومي بدولة الكويت.(ص1-88). البحرين: جامعة الخليج العربي.
- فريد عمادي. (2022, 18 أبريل). وكيل وزارة الأوقاف والشؤون الإسلامية في اللقاء الذي نشرته جريدة الأنباء الكويتية. جريدة الأنباء. استرجعت بتاريخ 18 يناير 2023، من https://www.alanba.com.kw/1114301
- قاسم، خالد. (2012). إدارة البيئة والتنمية المستدامة في ظل العولمة المعاصرة. الإسكندرية: الدار الجامعية.
- القحطاني، م. سالم. (تاريخ النشر غير معروف). العرض المرئي لمشروع استدامة المساجد. الكويت: وزارة الأوقاف والشؤون الإسلامية.
- ابن قدامة، موفق الدين عبد الله بن أحمد. المغني. بيروت: دار الفكر.
- قلعة جي، محمد رواس. (2018م). معجم لغة الفقهاء (ط5). بيروت: دار النفائس.
- ابن القيم، محمد بن أبي بكر. (1991). إعلام الموقعين. (تحقيق: محمد عبد السلام إبراهيم) (الطبعة الأولى). بيروت: دار الكتب العلمية.
- الكاساني، أبو بكر بن مسعود بن أحمد. (1986م). بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع (ط2). بيروت: دار الكتب العلمية.
- الكندري، خالد عبدالجبار ، عبدالله، أحمد يوسف، وأبو جميلة، منصور السيد. (2011). اختيار أفضل الطرق لترشيد استهلاك الطاقة الكهربائية في المساجد بدولة الكويت [رسالة ماجستير غير منشورة]. المنامة: جامعة الخليج العربي. مسترجع من http://search.mandumah.com/Record/1013268
- اللجنة الاقتصادية والاجتماعية لغربي آسيا - الاسكوا، (2021)، نصائح عملية لترشيد استهلاك الطاقة في المساكن في تونس: الممارسات الجيدة الواجب أخذها بعين الاعتبار عند بناء المسكن أو تأهيله، بيروت.
- اللميع، فهد خليف، و العازمي، بدر حمد. (2012). مدى استخدام معلمي التربية الاسلامية مسجد المدرسة كوسيلة تربوية في المرحلة المتوسطة في دولة الكويت.العلوم التربوية، مج 20, ع 1 ، 248-270. القاهرة.
- مجموعة الأمم المتحدة للتنمية المستدامة. (لا تاريخ). 2030 البرنامج الوصفي. استُرجع من https://unsdg.un.org/ar/2030-agenda/altwasl
- مسلم، ابن الحجاج النيسابوري. صحيح مسلم. بيروت: دار إحياء التراث العربي.
- ابن منظور، محمد بن مكرم بن علي. (1418هــ-1997م). لسان العرب. (أمين محمد ومحمد الصادق ، محققان) (ط2). بيروت: دار إحياء التراث العربي.
- ابن نجيم، زين الدين بن إبراهيم. البحر الرائق شرح كنز الدقائق. بيروت: دار الكتاب الإسلامي.
- نور الدين، زمام، ويحياوي، نجاة. (2012). الوقف والتنمية الاجتماعية: علاقة تزامنية. مجلة علوم الإنسان والمجتمع, الجزائر.
- هاريسون، د. (1989). علم اجتماع التنمية والتحديث. (د. عيسى برهوم، مترجم). عمان: دار صفاء للنشر والتوزيع.
- وزارة الأوقاف والشؤون الإسلامية. (لا تاريخ). "الأوقاف" تبحث التوسع في استخدام المياه المعالجة بحدائق المساجد. استرجعت بتاريخ 18 مارس 2024، من https://www.awqaf.gov.kw/ar/
- ويفى، خيرة. (2019). دور التمويل الوقفي في تحقيق التنمية المستدامة: دراسة في الدور الاقتصادي والاجتماعي للقطاع الوقفي. مجلة الندوة للدراسات القانونية, 29، 22-49. الجزائر.
- اليوبي، محمد سعد بن أحمد. (1998م). مقاصد الشريعة الإسلامية وعلاقتها بالأدلة الشرعية (ط1). الرياض: دار الهجرة.
ثانياً: المراجع الأجنبية:
- Akbari, (2002). Shade trees reduce building energy use and CO2 emissions from power plants. Environmental Pollution, 116, S119–S126. https://doi.org/10.1016/S0269-7491(01)00264-0
- Al-Homoud, S., Abdou, A. A., & Budaiwi, I. M. (2005). Mosque energy performance, Part II: Monitoring of energy end use in a hot-humid climate. *JKAU: Eng. Sci., 16*(1), 185-202.
- Barbier, B. (1987). The Concept of Sustainable Economic Development. Environmental Conservation, 14(2), 101–110.
- Decoding Air Conditioning Energy Efficiency Ratings. (n.d.). Retrieved 4 March 2024, from
https://www.zuper.co/blog/understanding-air-conditioning-energy-efficiency-ratings
- Grahn,, & Stigsdotter, U. K. (2010). The relation between perceived sensory dimensions of urban green space and stress restoration. Landscape and Urban Planning, 94(3), 264-275.
- pdf. (n.d.). Retrieved 6 March 2024, from
https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/arabstates/KEO_report_Arabic.pdf
- Khan,, & Haneef, M. A. (2022). Religious responses to sustainable development goals: An Islamic perspective. *Journal of Islamic Monetary Economics and Finance, 8*(2), 165.
https://doi.org/10.21098/jimf.v8i2.1453
- Maheshwari, P., Al-Taqi, H., Al-Murad, R., & Suri, R. K. (2001). Programmable thermostat for energy saving. Energy and Buildings, 33(7), 667–672.
https://doi.org/10.1016/S0378-7788(00)00132-8.
- Programmable Thermostat. (n.d.). Retrieved 3 March 2024, from
https://www.lennox.com/buyers-guide/guide-to-hvac/glossary/programmable-thermostat.
- Smart Thermostats | ENERGY STAR. (n.d.). Retrieved 4 March 2024, from
https://www.energystar.gov/products/smart_thermostats
References:
- 'ahmad, zizi mustafaa. (2022). 'abead wa'ahdaf altanmia almustadamat min manzur alsharieat al'iislamiati. majalat kuliyat aldirasat al'iislamiat walearabiat lilbanati, 7(2), 872-875. diminhur.
- al'azhari, muhamadu. (2001). tahdhib allughati. (muhamad mureib, muhaqiqi). bayrut: dar 'iihya' alturath alearabii.
- al'umam almutahidatu. (la tarikhu). aliastidamati. aistarjaeat min https://www.un.org/ar/
- al'umam almutahidatu. (la tarikhu). al'ahdaf altanmawiat almustadamati. aisturjieat min:
https://www.un.org/sustainabledevelopment/ar/sustainabledevelopment-goals/
- al'ansari, zakaria bin muhamad bin zakaria. 'asnaa almutalib fi sharh rud altaalibi. bayrut: dar alkitaab al'iislamii.
- albukhari, muhamad bin 'iismaeil. (1422h). sahih albukharii (muhamad zuhayr alnaasir, muhaqiqa). bayrut: dar tawq alnajati.
- albhuti, mansur bin yunus. (ta1). sharah muntahaa al'iiradati. alrayad: ealim alkutub.
- alhamamasi, hafiz. (2022). 'iishamat alwaqf fi tamwil altanmiat almustadamati: qadaya wanamadhija. majalat dirasat fi aleulum al'iinsaniat walaijtimaeiati, 5 (1), 31. emaan.
- alkharshi, muhamad bin eabd allahi. sharah mukhtasar khalil. bayrut: dar alfikr liltibaeati.
- alkhatib alshirbini, muhamad bin 'ahmadu. (1994). mughniy almuhtaj 'iilaa maerifat maeani 'alfaz alminhaj (ta1). bayrut: dar alkutub aleilmiati.
- aldisuqi, muhamad bn 'ahmad bn earfata. (1996ma). hashiat aldasuqi ealaa alsharh alkabir (ta1). bayrut: dar alkutub aleilmiati.
- alraazi, 'ahmad bin faris. (1979). muejam maqayis allughati. tahqiqu: eabd alsalam muhamad harun. dar alfikri.
- alrabiei, eali. (2009). "altahlil alaiqtisadii limuashirat altanmiat almustadamat fi buldan asiwiat mukhtalifatin" [risalat majistir fi aleulum alaiqtisadiati]. karbala': jamieat karbala'.
- alrimli, muhamad bin 'abi aleabaas 'ahmad bin hamzata. (1984ma). nihayat almuhtaj 'iilaa sharh alminhaj (t al'akhirati). bayrut: dar alfikri.
- alruwmi, eadnan. (2002). tarikh masajid alkuayt alqadimati. (ta2). alkuayti.
- alzbidi, mhmmd. (1965). taj alearus min jawahir alqamusa. (tahqiq majmueat min almuhaqiqina). alkuaytu: dar alhidayati.
- abn sayidha, ealay. (2000). almuhkam walmuhit al'aezami. (eabd alhamid hindawi, muhaqiqa). bayrut: dar alkutub aleilmiati.
- abin eabidin, muhamad 'amin bin eumra. (1992mi). radu almuhtar ealaa alduri almukhtar (tu2). bayrut: dar alfikri.
- abn eashur, muhamad altaahir. (2001mi). maqasid alsharieat al'iislamia (ta2). emman: dar alnafayisi.
- abin eabd alsalami, aleizu ban. (1991). qawaeid al'ahkam fi masalih al'anam. (ealaq ealayhi: tah eabd alrawuwf saed). alqahirata: maktabat alkuliyaat al'azhariati.
- eabd allah, eabd alkhaliq. (1993). "altanmiat almustadimat walealaqat bayn albiyat waltanmiati". markaz dirasat alwahdat alearabia. (almujalad 15, aleadad 167, safahat 79-102). bayrut.
- aleajami, eabd allah eabdalrahman. (2004). taqwim albadayil altiknulujiat li'iidarat altalab ealaa altaaqat alkahrabayiyat fi alqitae alhukumii bidawlat alkuayt.(si1-88). albahrayni: jamieat alkhalij alearabii.
- frid eimadi. (2022, 18 'abril). wakil wizarat al'awqaf walshuwuwn al'iislamiat fi alliqa' aladhi nasharath jaridat al'anba' alkuaytiati. jaridat al'anba'. aisturjieat bitarikh 18 yanayir 2023, min https://www.alanba.com.kw/1114301
- qasima, khalid. (2012). 'iidarat albiyat waltanmiat almustadamat fi zili aleawlamat almueasirati. al'iiskandiriati: aldaar aljamieiati.
- alqahtani, mi. salima. (tarikh alnashr ghayr maerufa). aleard almaryiyu limashrue aistidamat almasajidi. alkuayti: wizarat al'awqaf walshuwuwn al'iislamiati.
- abn qudamat, muafaq aldiyn eabd allh bin 'ahmadu. almighni. bayrut: dar alfikri.
- qaleat ji, muhamad rawas. (2018mi). muejam lughat alfuqaha' (tu5). bayrut: dar alnafayisi.
- abn alqiami, muhamad bn 'abi bakr. (1991). 'iielam almawqieini. (tahqiqi: muhamad eabd alsalam 'iibrahim) (altabeat al'uwlaa). bayrut: dar alkutub aleilmiati.
- alkasani, 'abu bakr bin maseud bin 'ahmadu. (1986mi). badayie alsanayie fi tartib alsharayie (ta2). bayrut: dar alkutub aleilmiati.
- alkandari, khalid eabdaljabaar , eabdallah, 'ahmad yusif, wa'abu jamilat, mansur alsayid. (2011). aikhtiar 'afdal alturuq litarshid aistihlak altaaqat alkahrabayiyat fi almasajid bidawlat alkuayt [risalat majistir ghayr manshuratin]. almanamatu: jamieat alkhalij alearabii. mustarjae min
http://search.mandumah.com/Record/1013268
- allajnat alaiqtisadiat walaijtimaeiat ligharbii asia - alaskwa, (2021), nasayih eamaliat litarshid aistihlak altaaqat fi almasakin fi tunis: almumarasat aljayidat alwajib 'akhdhaha bieayn alaietibar eind bina' almaskan 'aw tahilihi, bayrut.
- allamiei, fahd khalif, w aleazimi, badr hamd. (2012). madaa aistikhdam muealimi altarbiat alaslamiat masjid almadrasat kawasilat tarbawiat fi almarhalat almutawasitat fi dawlat alkuayt. aleulum altarbawiata, maj 20, e 1 , 248-270. alqahirati.
- majmueat al'umam almutahidat liltanmiat almustadamati. (la tarikhu). 2030 albarnamaj alwasafi. asturje min
https://unsdg.un.org/ar/2030-agenda/altwasl
- mislma, abn alhajaaj alniysaburi. sahih muslma. bayrut: dar 'iihya' alturath alearabii.
- abn manzurin, muhamad bin makram bin eulay. (1418hi-1997ma). lisan alearbi. ('amin muhamad wamuhamad alsaadiq , muhaqiqani) (ta2). bayrut: dar 'iihya' alturath alearabii.
- abin najim, zayn aldiyn bin 'iibrahim. albahr alraayiq sharh kanz aldaqayiqi. bayrut: dar alkitaab al'iislamii.
- nur aldiyn, zamam, wayahyawi, najati. (2012). alwaqf waltanmiat alaijtimaeiatu: ealaqat tazamuniatun. majalat eulum al'iinsan walmujtamaei, 1. aljazayir.
- harisun, du. (1989). eilm ajtimae altanmiat waltahdithi. (d. eisaa barhum, mutarjimi). eaman: dar safa' lilnashr waltawziei.
- wizarat al'awqaf walshuwuwn al'iislamiati. (la tarikhun). "al'awqafi" tabhath altawasue fi aistikhdam almiah almuealijat bihadayiq almasajidi. aistarjieat bitarikh 18 mars 2024, min
https://www.awqaf.gov.kw/ar/
- wayfaa, khayrata. (2019). dawr altamwil alwaqfii fi tahqiq altanmiat almustadamati: dirasatan fi aldawr alaiqtisadii walaijtimaeii lilqitae alwaqfi. majalat alnadwat lildirasat alqanuniati, 29, 22-49. aljazayir.
- alyubi, muhamad saed bin 'ahmadu. (1998mi). maqasid alsharieat al'iislamiat waealaqatiha bial'adilat alshareia (ta1). alrayad: dar alhijra.
|