الخطابُ الرئاسيُّ المصريُّ في القنواتِ الإخبارية تجاه القضيَّةِ الفلسطينيَّةِ بعد أحداثِ طوفانِ الأقصى- دراسةٌ كيفيَّةٌ | ||||
مجلة البحوث الإعلامية | ||||
Volume 75, Issue 3, July 2025, Page 2075-2132 PDF (9.45 MB) | ||||
Document Type: المقالة الأصلية | ||||
DOI: 10.21608/jsb.2025.384304.1923 | ||||
![]() | ||||
Author | ||||
رحاب محمد محروس حسين ![]() | ||||
قسم الإذاعة والتلفزيون- كلية الإعلام بنات القاهرة- جامعة الأزهر- القاهرة- مصر | ||||
Abstract | ||||
يهدف البحثُ إلى تحليل الخطاب الرئاسي المصري على القنوات الإخبارية نحو القضية الفلسطينية بعد طوفان الأقصى، تنتمي الدراسةُ إلى البحوث الوصفية، وتعتمد على التحليل الكيفي للخطاب؛ من خلال تحليل الأطروحات المُقدَّمة، والقوى الفاعلة، ومسارات البرهنة، كما تعتمد على نظرية الأطر الإعلامية؛ للوقوف على أهم الأطر التي ارتكز عليها الخطابُ الرئاسي في تقديم الموقف المصري تجاه أحداث غزة 2023، وعلى التحليل الأسلوبي من خلال رصد أنواع الحجج ومحركات واستراتيجيات الإقناع، وتوصَّلت الدراسةُ إلى: تعدد الأطروحات الرئيسة والفرعية في الخطابات، وإن جاء أكثرها على مستوى الأطروحات الرئيسة (التنديد بموقف المجتمع الدولي تجاه أزمة قطاع غزة، ومسؤوليته الكبرى في وقف نزيف الدم الفلسطينية، ومعالجة جذور الصراع)، وعلى مستوى الأطروحات الفرعية (الرفض التام لتصفية القضية الفلسطينية بالتهجير القسري أو بتحويل القطاع إلى مكان لا يصلح للعيش الآدمي، والتأكيد على أن حلَّ الصراع لا يكون إلا بحلِّ الدولتين على حدود الرابع من يونيو 1967)، كما تنوعت القوى الفاعلةُ، فجاء أهمُّها: المجتمع والقانون الدولي، والمطالبة بأن يتخذ موقفًا إيجابيًّا تجاه ما يشهده قطاعُ غزة من جرائم وحشية لم يسبق لها مثيل، وكذلك الدولة المصرية رئيسًا وشعبًا، وشعب فلسطين الأبِيّ، جاءت حجةُ السُّلطة وحجةُ استدعاء افتراضات مشتركة هي الأكثر تكرارًا من سُلطة المجتمع والقانون الدولي، وسُلطة الدولة المصرية، وكذلك استدعاء قيم الإنسانية والعدل والسَّلام، تميزت الخطابات عينة الدراسة بالتنوع والثراء في استخدام محركات الإقناع من محرك التباين لبيان الازدواجية في تبنِّي معايير الإنسانية عند المجتمع الدولي، ومحرك السُّلطة، ومحرك المحبة، ومحرك الالتزام بالوعد، ومحرك الأغلبية، تميزت الخطابات عينة الدراسة بالثراء في استخدام الأطر الإعلامية، وجاء أكثرها ورودًا إطار المبادئ والأخلاق، وإطار المسؤولية، وإطار الاهتمامات الإنسانية. | ||||
Keywords | ||||
تحليل الخطاب; الخطاب الرئاسي; القضية الفلسطينية; القنوات الإخبارية | ||||
References | ||||
- Muhamad, E. (2024), khataab aiftitahiat alsuhuf alearabiat walgharbiat ealaa mawaqieiha al'iiliktruniat tujah 'ahdath ghazat tufan al'aqsaa dirasat tahliliatan, majalat albuhuth al'iielamiati, jamieat Al'azhar, kuliyat Al'iielami, 71(3). - Sayid, A. (2024), muqarabat lisaniat litahlil nusus khitabat almutamarat alsahufiat walqimam alearabiati: khitabat alrayiys alsiysi 'unmudhaja, almajalat almisriat libuhuth alraay aleama, jamieat Alqahira, kuliyat al'iielami. 2(1). - Alshaawish, A. (2023), alquat altahwiliat fi alkhitab alsiyasii fi 'iiqnae watashkil alraay aleama, majalat shamal 'afriqya lilnashr alealmii, al'akadimiat al'afriqiat lildirasat almutaqadimati, 4(1). - Ahmed, F. (2023), astiratijiaat al'iiqnae fi alkhitab alsiyasii almisrii nahw alqadiat alliybiat fi daw' altahlil alnaqdii lilkhatabi, almajalat almisriat libuhuth al'iielami, jamieat Alqahira, kuliyat al'iielami. 83(1). - Albana, D. (2023), surat alealaqat almisriat wal'afriqiat kama taekisuha alkhitabat alsiyasiat alrasmiat lildawlat almisriati, almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, jamieat Alqahira, kuliyat al'iielam, 72(3). - Said, M. (2021), simiayiyat khitab alrayiys alsiysii hawl qadiat alsadi alathyubii khilal aitilaq mashrue tanmiat alriyf almisrii, majalat albuhuth waldirasat al'iielamiati, almaehad alduwalii aleali bialshuruq, 18(3). - Alshirbini, A.(2020), muharikat alaitisal al'iiqnaeii fi alkhitab alriyasii almisrii almuajah liwasayil al'iielam alduwaliat bialtatbiq ealaa khitabat alrayiys alsiysii khilal al'aewam min2014-2017, almajalat aleilmiat libuhuth alealaqat aleamati, jamieat Alqahira, kuliyat al'aelami, 19(2). - Albana, D. (2020), dawr alkhitab alduwlii lilrayiys alsiysii fi tahdid 'abead alsuwrat al'iielamiat limisr wa'iislahiha, almajalat almisriat libuhuth al'iielami, jamieat Alqahira, kuliyat al'iielam, 72(1). [1] Alhamshary، Y. A. A. (2019). A Discursive Analysis of Persuasive Metaphors in President Abd ElFattah El-Sisi's Speech in the Ceremony of Woman Appreciation, Journal of Scientific Research in Literature. 22(6). [1] Khalifa، R. (2019). Verbal Repetition in Neuro Linguistic Programming with Special Reference to the Political Speeches of Egyptian and American Leaders. Faculty of Arts Journal. 79(1) [1] Nusiebah Mohammad Hajjaj(2016) , Acritical Discourse Analysis of Donald Tramp's Presidential Announcement Speech, Jordan, Master, Hashemite University, Department of English Language and Literature. - Mahna, A. (2024), tahlil alkhitab alsiyasii lilmamlakat al'urduniyat alhashimiat tujah alqadiat alfilastinia "."1999-2022, majalat aitihad aljamieat alearabiat lilbuhuth fi altaelim 44(2). - Fayd, M. (2021), alhujaj fi alkhutab alsiyasiati: khitab alrayiys al'amrikii dunald tramb hawl naql alsifarat al'amrikiat wa'iielanih alquds easimatan li'iisrayiyl kanamudhaji, almajalat almisriat libuhuth alaitisal aljamahiri, jamieat Bani Suif, kuliyat al'iielami, 1(2). - Naim, H. (2017): alkhitab aldieayiyu al'iisrayiyliu biallughat alearabiat nahw almuqawamat alfilastiniat eabr shabakat altawasul alaijtimaeii: dirasatan tahliliatan muqaranata, risalat majistir, (Filastin, aljamieat al'iislamia (Ghaza), kuliyat aladiab). - Farid, M. (2010), dawafie rafd alfilastiniiyn lilhijrat alyahudiat 'iilaa filastina: qira'atan tahliliatan fi alkhitab alsiyasii alfilastinii 1918- 1930ma. majalat aljamieat al'iislamiat lilbuhuth al'iinsaniati, 1(1). [1] Dahinden,Urs(2002),”Biotechnologyin Switzerland: Frames in a Heated Debate”, Science Communication, Vol.24, No.2,p.186. - Ahmed, A. (2009). nazariaat al'iielami: madkhal liahtimamat wasayil al'iielam wajumhurha, almansurati, almaktabat aleasriat lilnashr waltawziei. [1] BENNETT, Lance & GABER, Doris .News in the Politics of illusion. Newyork: Pearson Education , p.127. [1] Balnavesi, Mark& Donald, Stephanie, and Shoemith, Brian(2009) “Media Theories and Approaches: A Global Perspective”, U.S.A: Palgrave Macmillan. p.67. - Abd al-Hamid, M. (2004), nazariaat aliatisal watijahat altaathiri, ta3, Alqahirat ealim alkitabi. [1] IYENGAR, Shanto& SIMON, Adam (1993). News Coverage of the Gulf Crisis and Public Opinion: a Study of Agenda Setting, Priming and Framing. in: Communication Research, Vol.20, No.3, p.365. [1] PFAU, Michael et als (2004). Embedding Journalists in Military Combat Units: Impact on Newspaper Story Frames and Tones. in: Journalism& Mass Communication Quarterly, Vol.81, No.1, p.44. [1] GROSS, Kimberly (2008). Framing Persuasive Appeals: Episodic and Thematic Framing, Emotional Response and Policy Opinion. in: International Society of Political Psychology, Vol.29, No.2, , p.171. [1] Entman, Robert(1993), “Framing: Toward Clarification of a Fractured Paradigm”. Journal of communication, Vol.43,No.4, p.55 [1] Iyengar, Shanto & SIMON, Adam. “News Coverage of the Gulf Crisis and Public Opinion: a Study of Agenda Setting, Priming and Framing”, Communication Research, Vol.20, No.3,1993, p.369. - Wahbi, S. (2013), almustalahat alsiyasiat fi alsahafat almisriat baed thawrat 25 yanayir2011 fi daw' mutaghayir alsiyasat altahririat wadawrih fi tashkil alwaey alsiyasii ladaa alshabab aljamieii bi'iiqlim janub alsaeidi, majalat kuliyat aladab, jamieat Suhaj, kuliyat aladab, 35(2). - Okasha, M. (2014), tahlil alkhitab fi daw' nazariat 'ahdath allughat dirasat tatbiqiat li'asalib altaathir wal'iiqnae alhujajii fi alkhitab alniswii fi Alquran, Alqahira, dar alnashr liljamieati. - Ali, M. (2016), tahlil alkhitab watajawuz almaenaa nahw bina' nazariat almasalik walghayati, al'urduni, Amman, dar kunuz almaerifat lilnashr waltawziei. [1] Khalid, H. (2014). A discoursal analysis of Obama’s first acceptance speech (2008). Arts Journal, Vol. 110, 37-60.، - Edward, M. (2010), talif alkhitab dirasat fi almafahim wal'abeadi, Al'urdun, Amman, dar majdalawi. - Al-Fayez, H. (2017), dawr alkhitab alsiyasii Al'urduniyi fi aldifae ean wasatiat al'iislam risalat eamaan anmwdhjan, risalat majistir, Al'urdun, Amman, jamieat Alsharq Al'awsat. -Mills, H. (2010), fanu al'iiqnaei, saykulujia jadidat liltaathiri, kayf tastadei antibah alakhirin wataghayur arayahum watuathir ealayhim, tarjamat maktabat Jarir, Alsueudia, maktabat Jarir. [1] Burgin Angus (2012),"The Great Persuasion reinventing Free Markets since the Depression", U.S.A. University Press, P: 96, at: http://seardh.mandumah.com/Record/721983 [1]Capolla-Ficarra&V.Francisco,(2012),"Persuasion on-Line and Communicability: The Distruction of Credibility in the Virtual Community and Cognitive Models", N.Y. Inc publisher. P: 135. - 'Ismaeil, A. (2010), alhajaji: mafhumuh wamajalatuha: dirasat nazariat watatbiqiat fi albalaghat aljadidati, ealam alkitaab alhadithi. - Sulayman, A. (2018), alhujaaj aleatifiu fi khutab alruwasa' alearab fi muajahat muzaharat alrabie alearabii fi daw' altahlil alnaqdii lilkhatabi, majalat aleulum al'iinsaniat walaijtimaeiati, aljamieat Al'urduniya, 4(1). - Alshahri, A. (2004), astiratijiat alkhatabi, muqarabat lughawiat tadawuliatu, Beirut, dar alkitaab aljadida. - Bouroton, P. (2013), alhujaaj fi altawasuli, tarjamat muhamad mishbal waeabd alwahid altahami, Alqahira, almarkaz alqawmiu liltarjamati.
| ||||
Statistics Article View: 80 PDF Download: 24 |
||||