دراسة صور التوثيق من کتاب جواهر العقود في بابي الإقرار والبيوع مقارناً بالنظام السعودي | ||||
مجلة کلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بالإسکندرية | ||||
Article 9, Volume 37, Issue 4, December 2021, Page 425-503 PDF (822.89 K) | ||||
DOI: 10.21608/bfda.2021.218738 | ||||
View on SCiNiTO | ||||
Author | ||||
فراس منصور علي حجازي حجازي | ||||
باحث دکتوراه تخصص: الدراسات القضائية - قسم: الشريعة والدراسات الإسلامية - کلية: الآداب والعلوم الإنسانية جامعة: الملک عبد العزيز بجدة. | ||||
Abstract | ||||
ملخص: هدف البحث إلى التعريف بالنقاط التالية: تمهيد موجز بالإمام شمس الدين المنهاجي الأسيوطي. تعريف بکتاب جواهر العقود، والبواعث التي أدت إلى تأليف الکتاب، والمنهج الذي سار عليه المؤلف في کتابه. تعريف بالتوثيق وأهم أحکامه. تعريف الإقرار، ومشروعيته، وجهات صدوره، وأنواعه، والقاعدة في توثيق الإقرار. ذکر بعض صور توثيق الإقرار التي أوردها المنهاجي في کتابه، ودراسة المسائل الواردة فيها، ثم مقارنتها بصور توثيق الإقرار في النظام السعودي. تعريف البيوع، ومشروعيتها، وأرکانها وشروطها، والقاعدة في توثيق البيوع، والفوائد المتعلقة بذلک. ذکر بعض صور البيوع التي أوردها المنهاجي في کتابه، ودراسة المسائل الواردة فيها، ومقارنتها بصور توثيق البيوع في النظام السعودي. منهج البحث: دليل کتابة الرسائل العلمية بجامعة الملک عبد العزيز بمحافظة جدة بالمملکة العربية السعودية الصادر بتاريخ 1430هـ - 2009م. وابرز ما توصلت إليه لدراسة من نتائج: يُشرع الإقرار في الحقوق والأصل في ذلک من الکتاب، والسنة، والإجماع، والقياس. تعدد جهات صدور الإقرار کل بحسب حاله، ولا يعني صدور الإقرار من تلک الجهات أنه معتبر شرعاً على الدوام، وإنما لکل حالة تفصيل لدى الفقهاء. أن يُختم الإقرار بتصديق الـمُقَرّ له، أو المقبوض عنه - إن حضر مجلس الإقرار - وإن لم يحضر مجلس الإقرار، فلا حاجة إلى تصديقه. | ||||
Keywords | ||||
الکلمات المفتاحية: صور التوثيق; کتاب جواهر العقود; الإقرار; البيوع; النظام السعودي | ||||
References | ||||
المراجع:
References • abubukar bin maseud alkasani. (1406h - 1986mi). badayie alsanayie fi tartib alsharayiei, t 2. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • 'ahmad bin eali bin muhamad , abn hajar aleasqalani. (1415h). al'iisabat fi tamyiz alsahabati, tahqiqu: eadil eabd almawjud waealaa mueawad. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • 'ahmad bin 'iidris almaliki alshahir bialqarafi. (1994mi). aldhakhirati. bayrut: dar algharb al'iislamii. • 'ahmad bin alhusayn alkharsanii albayhaqi. (1412 hi - 1992ma). maerifat alsunan waliathar, tahqiqu: eabd almueti qaleiji. kratshi: jamieat aldirasat al'iislamiati. • 'ahmad bn shueayb alnasayiyi. (1406h - 1986ma). sunan alnisayiyi (almujtabaa min alsinin), murajaeata: eabd alfataah 'abu ghudata. halba: maktab almatbueat al'iislamiati. • 'ahmad bin ealiin bin 'abu bakr alraazi aljasasu. (1405h). 'ahkam alqurani, tahqiqu: muhamad sadiq qamhawi. bayrut: dar 'iihya' alturath alearabii. • 'ahmad bin faris alraazi. (1403h - 1987mi). hilyat alfuqaha'i, tahqiqu: eabd allah alturki. bayrut: alsharikat almutahidat liltawziei. • 'ahmad bin faris alqazwinii alraazi. (1399h - 1979mi). muejam maqayis allughati. bayrut: dar alfikri. • 'ahmad bin muhamad alfayuwmi thuma alhamawy. (bidun tarikhin). almisbah almunir fi gharayb alsharh alkabiri. bayrut: almaktabat aleilmiati. • 'ahmad bn mustafaa tash kibri zada. (1405h - 1985mi). miftah alsaeadat wamisbah alsiyadat fi mawdueat aleulumi. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • 'iismaeil bn eumar bn kathirin. (1420hi - 1999mi). tafsir alquran aleazimi. alrayad: dar tiibat alnashri. • aleizu bn eabd alsalam. (1415h - 1995mi). rasayil fi altawhida, tahqiqu: 'iiad khalid altibaea. dimashqa: dar alfikri. • alqasim bin fayrih bin khalaf alshaatibi. (1407ha). harz al'amani wawajah altahani fi alqira'at alsabea. bayrut: dar alkitaab alnafisi. • 'anwar mahmud zanati. (2011mi). muejam mustalahat altaarikh walhadarat al'iislamiati. emman: dar zahran lilnashri. • jamal aldiyn abn manzur al'ansari. (1414hi). lisan alearbi. bayrut: dar sadr. • hmad bin eabd allh bin muhamad alhamad. (1436ha). wilayat altawthiq fi almamlakat alearabiat alsueudia . alrayad: dar ealam alkutub. • khayr aldiyn bin mahmud alzarakali aldimashqi. (2002mi). al'aealami. bayrut: dar aleilm lilmalayini. • rayinhart bitar an duzi. (2000mi). takmilat almaeajim alearabiati, tarjamatu/ muhamad salim alnueaymi wajamal khayaati. baghdad: wizarat althaqafat wal'iielam - dar alrashid lilnashri. • saeid bin hazm al'andalsi. (bidun tarikh ). maratib al'iijmaei. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • sulayman bin al'asheath alsijistaniu al'azdi. (bdun tarikhi). sunan 'abi dawud, murajaeatu: muhamad muhyi aldiyn eabd alhamid. birut: dar alfikri. • eabd alrahman bin 'abi bakr alsuyuti. (1387h - 1967mi). hasan almuhadarat fi tarikh misr walqahirati, tahqiqu: muhamad 'abu alfadl 'iibrahim. alqahirata: dar 'iihya' alturath alearabii. • eabd allatif 'ahmad alshaykh. (1425h - 2004mi). altawthiq ladaa fuqaha' almadhhab almalki. al'iimarat alearabiat almutahidati: manshurat almajamae althaqafii, wamarkaz jame almajid lilthaqafat alnashri. • eabd allh bin eumar bin muhamad albaydawi. (1429hi - 2008mi). minhaj alwusul 'iilaa eilm al'usula. ghazati: kuliyat alsharieat walqanuni. • eabd almalik bin husayn aleisamii almaki. (1419h - 1998mi). samt aleawali fi 'anba' al'awayil waltawali, tahqiqu: eabaad 'ahmad eabd almawjud w eali muhamad mueawad. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • ethaman bin muhamad shata aldimyatii almashhur bialbakri. (1418h - 1998mi). 'iieanat altaalibin ealaa hali 'alfaz fath almueayni. bayrut: dar alfikr liltibaeat walnashr waltawziei. • eali bin sulayman almardawi. (1415h - 1995mi). al'iinsaf fi maerif alraajih min alkhilafi, tahqiqu: da.eabd allah alturkiu w da. eabd alfataah alhalu. alqahirata: hajr liltibaeat walnashri. • eali bin 'abi bakr almarghinani. (bdun tarikhin). alhidayat fi sharh bidayat almubtadi, tahqiqu: talal yusif. bayrut: dar 'iihya' alturath alearabii. • eali bin 'ahmad aleadwi. (1414h - 1994mi). hashiat aleadawiu ealaa sharh kifayat altaalib alrabani, tahqiqu:yusif alshaykh muhamad albiqaei. bayrut : dar alfikri. • eali bin muhamad albasarii albaghdadi almawirdi. (1419h - 1999mi). alhawi alkabir, tahqiqu: eali muhamad mueawad - eadil 'ahmad eabd almawjudi. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • eumar bin rida bin muhamad kahalati. (bidun tarikh ). muejam almualifina. bayrut: dar 'iihya' alturath alearabii. • majlis alwuzara'i. (19 / 11 /1441hu). nizam altawthiq alsaadir bialmarsum almalakii raqm (m/164). makat almukaramati: jaridat 'um alquraa. • majmae allughat alearabiati. (bdun tarikh ). almuejam alwasiti. alqahirata: dar aldaewati. • muhamad bin eabd allh aleamir. (1411h - 1991mi). ealm alshurut fi alfiqh al'iislamii watatbiqatih fi kitabat eadl almumkilat alearabiat alsaeudiati. makat almukaramati: risalat jamieiat matbueatun. • muhamad bn 'abi bakr al'asdii alshaafieiu abn qadi shahbata. (1432ha - 2011ma). bidayat almuhtaj fi sharh alminhaji. jidata: dar alminhaj lilnashr waltawziei. • muhamad bn 'ahmad alkhatib alshirbini. (1405h - 1994mi). mughaniy almuhtaj 'iilaa maerifat 'alfaz alminhaji. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • muhamad bin 'ahmad alghitabi alhanafiu , badr aldiyn aleayni. (1429h - 2000mi). nakhab al'afkar fi tanqih mabani al'akhbar fi sharh maeani alathar, tahqiqa: yasir bin 'iibrahim. aldawhat: wizarat alshuwuwn al'iislamiat wal'awqafi. • muhamad bin 'ahmad alghitabi alhanafiu badr aldiyn aleayni. (1420h - 2000mi). albinayat sharh alhidayati. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • muhamad bin 'ahmad alminhajii al'asyuti. (1417h - 1996mi). altadhkirat alminhajiatu, tahqiqu: musead eabd alhamid alsaedani. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • muhamad bin 'ahmad alminhaji al'asyuti. (1417h - 1996mi). jawahir aleuqud wamuein alqudaat walmuaqiein walshuhudu, tahqiqu: musead eabd alhamid alsaedani. bayrut : dar alkutub aleilmiati. • muhamad bin 'ahmad almunhajii al'asyuti. (1982mi). 'iithaf al'akhasa bifadayil almasjid al'aqsaa. alqahirati: alhayyat aleamat lilkitabi. • muhamad bin 'ahmad alminhajii al'asyuti, w wakhrun. (1422h). majmue ean fadayil alshaami, tahqiqu: ead bin saedu. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • muhamad bn 'ahmad bin rushd alqurtibii , abn rushd alhafid. (1425hi - 1999ma). bidayat almujtahid wanihayat almuqtasidi. alqahirata: dar alhadithi. • muhamad bin 'iismaeil albukhari. (1407 hi - 1987mu). sahih albukharii (aljamie alsahih almukhtasar), murajaeatu: du. mustafaa dib albugha. bayrut: dar aibn kathir. • muhamad bin 'amin bin eumar bin eabd aleaziz eabidin. (1412h - 1992m). radi almuhtar ealaa aldur almukhtar (hashiat bin eabdin). birut: dar alfikri. • muhamad bin hibaan bin 'ahmad bin hiban. (1393h - 1973mi). althiqati. haydar abad: darat almaearif alhindiati. • muhamad bin eabd alrahman alsakhawi. (1419h - 1999mi). aljawahir waldarar fi tarjamat shaykh al'iislam aibn hajar, tahqiqu: 'iibrahim bajis eabd almajid. birut: dar aibn hazm. • muhamad bin eabd alrahman alsakhawi. (bdun tarikhin). aldaw' allaamie li'ahl alqarn altaasie. bayrut: dar maktabat alhayati. • muhamad bin eabd alrahman alghazi. (1411h - 1990mi). diwan al'iislami. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • muhamad bin eabd allh bin alearabii almalki. (1424h - 2003ma). 'ahkam alqurani, taeliqa: muhamad eabd alqadir eataa. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • muhamad bin eabd allh bin hamdiwih alniysaburii alhakimi. (1411h - 1990mi). almustadrik ealaa alsahihayni, tahqiqu: mustafaa eabd alqadir eataa. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • muhamad bin eabd alwahid alsiywasi almaeruf biabn alhamam. (bdun tarikhin). fath alqidiri. birut: dar alfikri. • muhamad bin eisaa altirmidhiu alsulmi. (bdun tarikhin). sunan altirmadhi, murajaeata: 'ahmad muhamad shakir wakhrun. bayrut: dar 'iihya' alturath alearabii. • muhamad bin muhamad altarabulsii alhataab alrrueyny almalki. (1412h - 1992mu). mawahib aljalil fi sharh mukhtasar khalil. bayrut: dar alfikri. • muhamad bin yazid alqazwini. (bdun tarikhi). sunan aibn majh, murajaeata: muhamad fuad eabd albaqi. birut: dar alfikri. • muhamad bin yaequb alfayruz abadi. (1426h - 2005mi). alqamus almuhiti, tahqiqu: maktab tahqiq alturath fi muasasat alrisalati. bayrut: muasasat alrisalat liltibaeat walnashri. • muhamad sidiyq khan alqanuwji. (1428h - 2007mi). altaaj almukalal min jawahir mathir altiraz alakhar walawwl. aldawhat: wizarat alshuwuwn al'iislamiati. • muhamad nasir aldiyn al'albani. (1405h - 1985mi). 'iirwa' alghalil fi takhrij 'ahadith manar alsabil. bayrut: almaktab al'iislamii. • mislim bin alhajaaj alqushayrii alniysaburi. (1374h - 1954ma). sahih muslmi, murajaeatu: muhamad fuad eabd albaqi. birut: dar 'iihya' alturath alearabii. • mistafaa haji khalifata. (1941mi). kashaf alzunun ean 'asamay alkutub walfununa. baghdadu: maktabat almuthnaa. • mansur bin yunis albuhuti. (1414h - 1993mi). sharah muntahaa al'iiradat. bayrut: ealim alkutub. • mansur bin yunis albuhuti. (1403h - 1987mi). kashaf alqinae ean matn al'iiqnaei. bayrut: dar alkutub aleilmiati. • nasir bin 'iibrahim almuhaymidi. (1427hi - 2006mi). al'iinha'at althubutiat bialmahakim alshareiat bialmamlakat alearabiat alsaeudiati. 'abha: maktabat 'abha alhadithatu. • wizarat aleadli. (19 / 07 / 1430h ). taemim raqma: 13 / t / 3702. • yhyaa bn sharaf alnuwawi. (1425hi - 2005mi). minhaj altaalibin waeumdat almuftina, tahqiqu: ewd qasim eiwad. bayrut: dar alfikri. • yhyaa bin sharaf alnuwwi. (1430h - 2009mi). al'arbaewn alnawawiatu. bayrut: dar alminhaji. • yhyaa bin sharaf alnawwii. (bidun tarikhin). almajmue sharh almuhadhabi. bayrut: dar alfikri. • yusif bin eabd alrahman bin yusuf almazi. (1400 hi - 1980mi). tahdhib alkamal fi 'asma' alrijal, tahqiqu: bashaar eawad maerufun. bayrut: muasasat alrisalati. | ||||
Statistics Article View: 125 PDF Download: 180 |
||||