(التنفيس عمن وصفهم الحافظ ابن حجر في كتابه «طبقات المدلسين» بكثرة التدليس). The catharsis of those described by AL- Hafiz Ibn Hajar in his book Tabaqat Al-Mudalliseen by the abundance of fraud | ||||
مجلة کلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بدمنهور | ||||
Volume 8, Issue 2, June 2023, Page 109-208 PDF (1.57 MB) | ||||
Document Type: المقالة الأصلية | ||||
DOI: 10.21608/jcia.2023.315578 | ||||
View on SCiNiTO | ||||
Author | ||||
عبد الهادي محمد محمد عبد الحافظ | ||||
كلية الدراسات دسوق جامعة الازهر | ||||
Abstract | ||||
علم الحديث من أفضل العلوم الفاضلة، وأنفع الفنون النافعة، يحبه محققو العلماء وكملتهم، ولا يكرهه من الناس إلا رُذَالَتُهُم وَسَفِلَتُهُم, وإنه لما صنف الحافظ ابن حجر المُتَوفَّى سنة (852 هـ) كتابا جمع فيه أطراف من سبقه من الأئمة ممن صنف في التدليس, وزاد عليهم جملة في كتاب سماه: «طبقات المدلسين», لكن مع جمعه هذا العدد من المدلسين لم يخل فيه من أوهام شأنه شأن العمل البشري؛ حيث وصف عددا من الرواة ليس بالقليل بكثرة التدليس, وكانوا بخلاف ذلك, فكان الكتاب بحاجة ماسة إلى من يعتني بهؤلاء الرواة, وينعم النظر فيهم؛ حتى لا يصف من سلم من التدليس بتدليس, وبالتالي يضعف ما صح, أو العكس, لا سيما مع جلالة المصنف, وعلو كعبه في هذا الميدان, مما قد يحمل البعض على قبول كلامه جملة بلا تثبت أو ترو, وسميت البحث: «التنفيس عمن وصفهم الحافظ ابن حجر في «طبقات المدلسين» بكثرة التدليس». the most useful arts beneficial, loved by the investigators of scientists and their perfection, and does not hate it from people only vice and asphalt and that when classified Hafiz Ibn Hajar died in the year (852 e) book in which he collected the parties of his predecessors of the imams who classified in fraud, and increased them sentence in a book called: «layers of fraudsters», but with the collection of this number of fraudsters was not without illusions like human work; They were otherwise the book was in dire need of those who take care of these narrators, and enjoy their consideration; so as not to describe the ladder of fraud fraudulently, and thus weaken what is true, or vice versa, especially with the majesty of the classifier, and the height of his heels in this field, which may lead some to accept his words wholesale without proof or thought, and called the research: «venting for those described by Hafiz Ibn Hajar in the «layers of fraudsters» a lot of fraud | ||||
Keywords | ||||
الرواة; طبقات المدلسين; الحافظ; التدليس; علم الحديث Narrators – layers of fraudsters – Hafiz – Fraud – Science of hadith | ||||
References | ||||
1- ala3ْlam: l5yr aldyn alzِّrِkْlِy (t1396hـ)، dar al3lm llmlayyn، al6b3a al5amsa 3shra: 2002m.
2- asas alblagha: laby al8asm m7mod bn 3mro، alzm5shry (t 538hـ), t78y8: m7md basl, alnashr: dar alktb al3lmya، byrot – lbnan, al6b3a: alaoly، 1419 hـ - 1998 m, 3dd alagza2: 2
3- asma2 almdlsyn: l3bd alr7mn bn aby bkr، glal aldyn alsyo6y (almtofy: 911hـ), alm788: m7mod m7md m7mod 7sn nsar, alnashr: dar algyl – byrot, al6b3a: alaoly, 3dd alagza2:1
4- ekmal thzyb alkmal fy asma2 alrgal: l3la2 aldyn mُghْlَ6َay al7nfy (t762hـ)، t78y8: 3adl m7md،wasama ebrahym، alfaro8 al7dytha ll6ba3awalnshr bmsr.
5- enba2 alghُmْr babna2 al3ُmr: labِy alfdl a7md bn 3ly abn 7gr al3s8lany (t852hـ)، t78y8: d. 7sn 7bshy، almgls ala3ly، lgna e7ya2 altrath al eslamy bmsr، 1389hـ، 1969m.
6- alansab: laby s3d 3bd alkrym bn m7md alsm3any (t562hـ)، t78y8: 3bd alr7mn bn y7yy alm3lmy alymany، mgls da2ra alm3arf al3thmanya، 7ydr abad، al6b3a alaoly: 1382hـ - 1962m.
7- albdr al6al3 bm7asn mn b3d al8rn alsab3: lm7md bn 3ly bn m7md alshokany (t1250hـ)، dar alm3rfa – byrot.
8- albdr almُnِyr fy t5ryg ala7adythwalathar aloa83a fy alshr7 alkbyr: laby 7fs 3mr bn 3ly abn alml8ِّn almsry (t804hـ)، t78y8: mgmo3a mn alm788yn، dar alhgra llnshrwaltozy3، alryad، als3odya، al6b3a alaoly: 1425hـ - 2004m.
9- byan alohmwal eyham fy ktab ala7kam: laby al7sn abn al86َّan (t628hـ)، t78y8: d. al7syn ayt s3yd، dar 6yba، alryad، al6b3a alaoly: 1418hـ - 1997m.
10- tَaِry5 aَbِy zُrْ3َaَ aldِّmَshْ8ِy: laَbِy zr3a 3bd alr7mn bn 3mro bn 3bd allh aldmsh8y (t281hـ), t78y8: shkr allh n3ma allh, mgm3 allgha al3rbya – dmsh8.
11- tary5 al eslamwofyat almshahyrwala3lam: lshms aldyn alzَّhَbِy (t748hـ)، t78y8: 3mr 3bd alslam altdmry، dar alktab al3rby، byrot، al6b3a althanya: 1413hـ - 1993m.
12- tary5 abn aby 5ythma: la7md bn aby 5ythma (t279hـ)، t78y8: sla7 bn ft7y hlal، alfaro8 al7dytha، al8ahra، al6b3a alaoly: 1427hـ - 2006m.
13- tary5 abn m3yn: laby zkrya y7yy bn m3yn albghdady (t233hـ)، broaya aldory، t78y8: d. a7md m7md nor syf، mrkz alb7th al3lmy، mka almkrma، al6b3a alaoly: 1399hـ - 1979m.
14- tary5 bghdad: laby bkr a7md bn 3ly bn thabt al56yb albghdady (t463hـ)، t78y8: aldktor bshar 3oad m3rof، dar alghrb al eslamy، byrot، al6b3a alaoly: 1422hـ - 2002m.
15- tary5 dmsh8: laby al8asm 3ly bn al7sn bn hba allh alm3rof babn 3sakr (t571hـ)، t78y8: 3mro ghrama al3mroy، dar alfkr ll6ba3awalnshrwaltozy3، 3am alnshr: 1415hـ - 1995m.
16- altary5 alkbyr: lm7md bn esma3yl alb5ary (t256hـ)، 6b3 t7t mra8ba: m7md 3bd alm3yd 5an، da2ra alm3arf al3thmanya، 7ydr abad aldkn, alhnd.
17- altbyyn lasma2 almdlsyn: lbrhan aldyn al7lby alshaf3y sb6 abn al3gmy (almtofy: 841hـ), alm788: y7yy shfy8, alnashr: dar alktb al3lmya – byrot, al6b3a: alaoly 1986 m, 3dd alagza2: 1
18- altَّ7ْ8ِy8 fy a7adyth al5laf: laby alfrg 3bd alr7mn bn 3ly algozy (almtofy: 597hـ)، t78y8: ms3d 3bd al7myd m7md als3dny، dar alktb al3lmya، byrot، al6b3a alaoly: 1415hـ.
19- tdryb alraoy fy shr7 t8ryb alnَّoَaoِy: lglal aldyn alsyo6y (t911hـ)، t78y8: nzr m7md alfaryaby، dar 6yba.
20- t8ryb althzyb: laby alfdl a7md bn 3ly abn 7gr al3s8lany (t852hـ)، t78y8: m7md 3oama، dar alrshyd، sorya، al6b3a alaoly: 1406hـ - 1986m.
21- alt8yydwal eyda7: lzyn aldyn 3bd alr7ym bn al7syn al3ra8y (t806hـ)، t78y8: 3bd alr7mn m7md 3thman، almktba alslfya balmdyna almnora، al6b3a alaoly: 1389hـ - 1969m.
22- altmhyd lma fy almo6a mn alm3anywalasanyd: laby 3mr yosf bn 3bd allh bn m7md bn 3bd albr alnmry (t463hـ)، t78y8: ms6fy bn a7md al3loy,wm7md 3bd alkbyr albkry، wzara 3mom alao8af thzyb althzyb: laby alfdl a7md bn 3ly abn 7gr al3s8lany (t852hـ)، m6b3a da2ra alm3arf alnzamya، alhnd، al6b3a alaoly: 1326hـ.
23- thzyb alkmal fy asma2 alrgal: laby al7gag yosf bn 3bd alr7mn almzy (t742hـ)، t78y8: d. bshar 3oad m3rof، m2ssa alrsala، byrot، al6b3a alaoly: 1400hـ - 1980m.
24- tody7 alafkar lm3any tn8y7 alanzar: lm7md bn esma3yl bn sla7 bn m7md al7sny، alsn3any، aby ebrahym، alm3rof kaslafh balamyr (t1182hـ), alm788: abo 3bd alr7mn 3oyda, alnashr: dar alktb al3lmya, byrot- lbnan, al6b3a: alaoly 1417hـ/1997m.
25- althِّ8َat: labn 7ِbَّan albُsْtِy (t354hـ)، t7t mra8ba: aldktor m7md 3bd alm3yd 5an، da2ra alm3arf al3thmanya b7ydr abad aldkn، alhnd، al6b3a alaoly: 1393h - 1973m.
26- gam3 alt7syl fy a7kam almrasyl: lsla7 aldyn 5lyl bn kykldy al3la2y (t761hـ)، t78y8: 7mdy 3bd almgyd، 3alm alktb، byrot، al6b3a althanya: 1407hـ - 1986m.
27- gam3 al3lomwal7km: lzyn aldyn 3bd alr7mn bn a7md bn rgb al7nbly (t795hـ)، t78y8: d. m7md ala7mdy، dar alslam, bbghdad، al6b3a althanya: 1424hـ - 2004m.
28- algr7waltَّ3ْdyl: labn aby 7atm alrazy (t327hـ)، 6b3a mgls da2ra alm3arf al3thmanya b7ydr abad aldkn balhnd،wdar e7ya2 altrath al3rby byrot، al6b3a alaoly: 1271hـ - 1952m.
29- algoahrwaldrr: lshms aldyn aby al5yr m7md bn 3bd alr7mn als5aoy (t902hـ), alm788: ebrahym bags, alnashr: dar abn 7zm، byrot – lbnan, al6b3a: alaoly، 1999 m, 3dd alagza2: 3.
30- 7sn alm7adra: laَbِy alfdl glal aldyn 3bd alr7mn bn aby bkr alsyo6y (t911hـ), t78y8: m7md abo alfdl, dar e7ya2 alktb al3rbya– msr, al6b3a : alaoly 1387 hـ - 1967m.
31- 7lya alaolya2w6b8at alasْfِyَa2: laby n3ym a7md bn 3bd allh bn a7md alasbhany (t430hـ)، dar als3ada، msr، sna: 1394hـ - 1974m.
32- aldrr alkamna fy a3yan alma2a althamna: laby alfdl abn 7gr al3s8lany (t852hـ), alm788: m7md 3bd alm3yd, alnashr: mgls da2ra alm3arf al3thmanya - sydr abad/ alhnd, al6b3a althanya: 1972m.
33- zyl tzkra al7faz: lshms aldyn aby alm7asn m7md bn 3ly, al7syny aldmsh8y alshaf3y (almtofy: 765hـ), alnashr: dar alktb al3lmya, al6b3a alaoly: 1419hـ - 1998m, 3dd alagza2: 1
34- s2alat alagُrِّy aba daod alsgstany fy algr7walt3dyl: lslyman bn alash3th، (t275hـ)، t78y8: m7md 3ly، 3mada alb7th al3lmy balgam3a al eslamya، al6b3a alaoly: 1403hـ - 1983m.
35- s2alat al7akm alnysabory lldar86ny، t78y8: d. mof8 3bd allh 3bd al8adr، mktba alm3arf، alryad، al6b3a alaoly: 1404hـ - 1984m.
36- snn altrmzy = algam3 alkbyr: laby 3ysy m7md bn 3ysy bn sَoْra altrmzy (t279hـ)، t78y8: d. bshar 3oad m3rof، dar alghrb al eslamy، byrot، sna alnshr: 1998m.
37- syr a3lam alnbla2: lshms aldyn m7md bn a7md bn 3thman bn 8َayْmaz alzhby (t748hـ)، t78y8: mgmo3a mn alm788yn b eshraf alshy5 sh3yb alarna2o6، m2ssa alrsala، al6b3a althaltha: 1405hـ.
38- shَzَrat alzَّhَb fy a5bar mn zَhَb: l3bd al7y bn a7md bn m7md abn al3mad al7nbly (t1089hـ)، 788h: m7mod alarna2o6،w5rg a7adythh: 3bd al8adr alarna2o6، dar abn kthyr، dmsh8، al6b3a alaoly: 1406hـ - 1986m.
39- shr7 3ll altrmzy: lzyn aldyn 3bd alr7mn bn a7md bn rgb al7nbly (t795hـ)، t78y8: d. hmam 3bd alr7ym، mktba almnar، alardn، al6b3a alaoly: 1407hـ - 1987m.
40- shُ3َb al eyman: laby bkr a7md bn al7syn albyh8y (t458hـ)، t78y8: d. 3bd al3ly 3bd al7myd 7amd، mktba alrshd llnshrwaltozy3 balryad, al6b3a alaoly: 1423hـ - 2003m.
41- alsِّ7َa7 tag allghaws7a7 al3rbya: laby nsr esma3yl bn 7mad algohry (t393hـ)، t78y8: a7md 3bd alghfor 36ar، dar al3lm llmlayyn، byrot، al6b3a alrab3a: 1407hـ - 1987m.
42- s7y7 alb5ary: laby 3bd allh m7md bn esma3yl alb5ary (t256)، t78y8: m7md zhyr bn nasr alnasr، dar 6َo8 alngaa (msora 3n alsl6anya)، al6b3a alaoly: 1422hـ.
43- s7y7 mslm: lmslm bn al7gag alnysabory (t261hـ)، tr8ym: m7md f2ad 3bd alba8y، dar e7ya2 altrath al3rby، byrot.
44- ald3fa2 alkbyr: laby g3fr m7md bn 3mro al38yly (t322hـ)، t78y8: 3bd alm36y amyn 8l3gy، dar almktba al3lmya، byrot، al6b3a alaoly: 1404hـ - 1984m.
45- aldo2 allam3: laَbِy al5yr m7md bn 3bd alr7mn bn m7md als5aoy (t902hـ), alnashr: mnshorat dar mktba al7yaa – byrot.
46- al6b8at alkbry: lm7md bn s3d bn mَnِy3 albghdady (t230hـ)، t78y8: m7md 3bd al8adr 36a، dar alktb al3lmya، byrot، al6b3a alaoly: 1410hـ - 1990m.
47- 6b8at al7faz: l3bd alr7mn bn aby bkr، glal aldyn alsyo6y (almtofy: 911hـ) alnashr: dar alktb– byrot, 3dd alagza2: 1
48- 6b8at almdlsyn: laby alfdl a7md bn 3ly abn 7gr al3s8lany (t852hـ), alm788: d. 3asm bn 3bdallh al8ryoty, alnashr: mktba almnar – 3man, al6b3a: alaoly، 1403 – 1983, 3dd alagza2: 1.
49- al3ll: labn aby 7atm (t327hـ)، t78y8: fry8 mn alm788yn، b eshrafw3naya d/ s3d bn 3bd allh al7mydw d/ 5ald bn 3bd alr7mn algrysy، m6ab3 al7mydy، al6b3a alaoly: 1427hـ - 2006m.
50- al3llwm3rfa alrgal: laby 3bd allh a7md bn m7md bn 7nbl alshybany (t241hـ)، roaya abnh 3bd allh، t78y8:wsy allh bn m7md 3bas، dar al5any, alryad، al6b3a althanya: 1422hـ - 2001m.
51- ft7 albary shr7 s7y7 alb5ary: labn 7gr al3s8lany (t852hـ)، tr8ym: m7md f2ad, 8am b e5ragh: m7b aldyn al56yb، 3lyh t3ly8at al3lama: abn baz، dar alm3rfa، byrot، 3am 1379hـ.
52- ft7 almghyth bshr7 alfya al7dyth: laby al5yr m7md bn 3bd alr7mn alsَّ5َaoy (t902hـ)، t78y8: 3ly 7syn 3ly، mktba alsna، msr، al6b3a alaoly: 1424hـ - 2003m.
53- fhrs alfhars: lm7md 3َbْd al7َyّ bn 3bd alkbyr al7sny, alm3rof b3bd al7y alktany (t1382hـ)، t78y8: e7san 3bas, dar alghrb al eslamy – byrot, al6b3a: 2، 1982.
54- alkashf fy m3rfa mn lh roaya fy alktb alsta: laby 3bd allh alzhby (t748hـ)، t78y8: m7md 3oama ، dar al8bla llth8afa al eslamya، gda، al6b3a alaoly: 1413hـ - 1992m.
55- alkaml fy d3fa2 alrgal: laby a7md bn 3dy algrgany (t365hـ)، t78y8: 3adl a7md 3bd almogod،w3ly m7md m3od، alktb al3lmya، byrot، lbnan، al6b3a alaoly: 1418hـ - 1997m.
56- ktab almdlsyn: laby 3bd alr7mn alnsa2y (almtofy: 303hـ), alm788: alshryf 7atm bn 3arf al3ony, alnashr: dar 3alm alfoa2d - mka almkrma, al6b3a: alaoly 1423 hـ, 3dd alagza2: 1.
57- kshf alznon 3n asamy alktbwalfnon: lms6fy bn 3bd allh al8s6n6yny almshhor basm 7agy 5lyfa (t1067hـ)، mktba almthny، bghdad، tary5 alnshr: 1941m.
58- alkfaya fy 3lm alroaya: laby bkr a7md bn 3ly bn thabt bn a7md bn mhdy al56yb albghdady, (t463hـ), alm788: abo 3bdallh alsor8y , ebrahym 7mdy almdny, alnashr: almktba al3lmya.
59- lsan al3rb: lgmal aldyn m7md bn mkrm abn mَnْzُor al efry8y (t711hـ)، dar sadr، byrot، al6b3a althaltha: 1414hـ.
60- lsan almyzan: laby alfdl a7md bn 3ly abn 7gr al3s8lany (t852hـ)، da2ra alm3rf alnzamya balhnd، alnashr: m2ssa ala3lmy llm6bo3at byrot، lbnan، al6b3a althanya: 1390hـ - 1971m.
61- almdlِّsyn: laby zr3a a7md bn 3bd alr7ym al3ra8y (t826hـ)، t78y8: d. rf3t fozy 3bd alm6lb، d. nafz 7syn 7mad، dar alofa2، al6b3a alaoly: 1415hـ - 1995m.
62- almrasyl: laَbِy m7md 3bd alr7mn bn edrys abnِ aby 7atm alrazy (t327hـ) ، t78y8: shkr allh n3ma allh 8ogany, m2ssa alrsala – byrot, al6b3a: alaoly، 1397.
63- almgro7yn mn alm7dthynwald3fa2walmtrokyn: lm7md bn 7ban albsty (t354hـ)، t78y8: m7mod ebrahym zayd، dar alo3y، 7lb، al6b3a alaoly: 1396hـ.
64- msnd a7md bn 7nbl: laby 3bd allh a7md abn 7nbl alshybany (t241hـ)، t78y8: sh3yb alarn2o6،wfry8 3ml، t7t eshraf: d. altrky، m2ssa alrsala، al6b3a alaoly: 1421hـ - 2001m.
65- m3rfa anoa3 3lom al7dyth = m8dma abn alsla7: laby 3mro 3thman abn alsla7 alshَhْrَzُorِy (t643hـ)، t: nor aldyn 3tr، dar alfkr bsorya،wdar alfkr bbyrot، sna alnshr: 1406hـ - 1986m.
66- m3rfa 3lom al7dyth: ll7َakِm aَbِy 3bd allh m7md bn 3bd allh alnysabory alm3rof babn alby3 (t405hـ), t78y8: alsyd m3zm 7syn, dar alktb al3lmya, al6b3a: althanya، 1397hـ - 1977m.
67- m3rfa alth8at: la7md bn 3bd allh bn sal7 al3ِgْlِy (t261hـ)، t78y8: 3bd al3lym 3bd al3zym albstoy، mktba aldar، almdyna almnora، als3odya، al6b3a alaoly: 1405hـ - 1985m.
68- alm3rfawaltary5: ly38ob bn sfyan alfَsَoِyّ (t277hـ)، t78y8: akrm dya2 al3mry، m2ssa alrsala، byrot، al6b3a althanya: 1401hـ - 1981m.
69- almnt5b mn 3ll al5lal: laby m7md abn 8dama alm8dsy (almtofy: 620hـ), t78y8: aby m3az 6ar8 bn 3od allh bn m7md, alnashr: dar alraya llnshrwaltozy3, 3dd alagza2: 1
70- almnhl alsafy: lyosf bn tghry brdy bn 3bd allh alzahry، abo alm7asn، gmal aldyn (t874hـ), 788h/ d. m7md amyn, alnashr: alhy2a almsrya al3ama llktab, 3dd alagza2: 7
71- mِyzan ala3tdal fy n8d alrgal: lshms aldyn alzhby (t748hـ)، t78y8: 3ly m7md albgaoy، dar alm3rfa ll6ba3awalnshr، byrot، al6b3a alaoly: 1382hـ - 1963m.
72- nzm al38yan fِy a3yan ala3yan: laَbِy alfdl glal aldyn 3bd alr7mn bn aby bkr alsyo6y (t911hـ), t78y8: fylyb 7ty, almktba al3lmya – byrot.
73- alnُّkَt 3la ktab abn alsla7: laby alfdl abn 7gr al3s8lany (t852hـ)، t78y8: rby3 bn hady، 3mada alb7th al3lmy balgam3a al eslamya، al6b3a alaoly: 1404hـ - 1984m.
74- hdy alsary: la7md bn 3ly bn 7gr al3s8lany alshaf3y, alnashr: dar alm3rfa - byrot, sna alnshr: 1379hـ. | ||||
Statistics Article View: 138 PDF Download: 84 |
||||