من بلاغة النَّظم القرآني في آيات ثبات النبي - صلى الله عليه وسلم - وثبات المؤمنين | ||||
مجلة کلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بالإسکندرية | ||||
Volume 39, Issue 3, September 2023, Page 2065-2156 PDF (3.15 MB) | ||||
DOI: 10.21608/bfda.2023.319483 | ||||
View on SCiNiTO | ||||
Author | ||||
د/ ليلى عطا الله متولي محمد | ||||
مدرس البلاغة والنقد ، كلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بالإسكندرية ، جامعة الأزهر | ||||
Abstract | ||||
يتجلَّى هذا البحث في أنَّه محاولةٌ لبيان بعض بلاغة النَّظم القرآني المُعْجِّز في (الآيات التي تحدثت عن ثبات النَّبي- صلَّى الله عليه وسلَّم- والمؤمنين)، ولم أتطرَّق إلى جميع الآيات الواردة في الكتاب العزيز عن الثبات بغير اللفظ، وإنَّما اكتفيتُ بما يفي بالغرض ويثبت القضيّة ويدلّ عليها بصريح اللفظ. وقد قُسِّم البحث إلى مقدمة، وتمهيد، ومبحثين، وخاتمة، وفهارس فنيَّة عامة. أمَّا المقدمَّة فقد بيَّنت فيها أهمية الموضوع، والهدف منه، وأسباب اختياره، ومنهج البحث وخطته، وقد اشتمل التمهيد على: تعريف الثبات في اللغة والاصطلاح، ومعانيه في القرآن الكريم، وصيغه التي جاء عليها، وأثر الثبات على الفرد والمجتمع، وجاء المبحث الأول بعنوان: من بلاغة النظم القرآني في آيات ثبات النبي -صلى الله عليه وسلم. وجاء المبحث الثاني: من بلاغة النَّظم القرآني في آيات ثبات المؤمنين. وقد انهيت البحث بخاتمة أسفرت فيها عن أهم النَّتائج التي خَلُصَ إليها، مذيلة ذلك بفهرس الآيات القرآنية، والأحاديث النَّبوية، والمصادر والمراجع، وفهرس الموضوعات. | ||||
Keywords | ||||
بلاغة; النَّظم القرآني; آيات الثبات; ثبات النَّبي--; ثبات المؤمنين | ||||
References | ||||
المصادر والمراجع:
*أولا: القرآن الكريم:
1- إرشاد العقل السليم إلى مزايا الكتاب الكريم، أبو السعود العمادي محمد بن محمد بن مصطفى، الناشر: دار إحياء التراث العربي – بيروت، د.ط.
References :
*'awla: alquran alkarim:
1- 'iirshad aleaql alsalim 'iilaa mazaya alkutaab alkirim, 'abu alsueud aleimadi muhamad bin muhamad bin mustafaa, alnaashir: dar 'iihya' alturath alearabii - bayrut, du.ti.
2- 'iierab alquran alkarim, 'ahmad eubayd aldaeas- 'ahmad muhamad humaydan - 'iismaeil mahmud alqasima, alnaashir: dar almunir wadar alfarabi - dimashqa, ta1/, 1425 h.
3- 'anwar altanzil wa'asrar altaawili, nasir aldiyn 'abu saeid eabd allah bin eumar bin muhamad alshiyrazi albaydawi, tahqiqu: muhamad eabd alrahman almaraeashali, alnaashir: dar 'iihya' alturath alearabii - bayrut ta1/ 1418 hu.
4- al'aswat allughawiati, du/ 'iibrahim 'anis, alnnashr: maktabat 'anjilu almisriati, ta5/1975.
5- alburhan fi eulum alqurani, li'abi eabd allah badr aldiyn muhamad bin eabd allah bin bihadir alzarkashi, tahqiqu: muhamad 'abu alfadl 'iibrahim, alnaashir: dar 'iihya' alkutub alearabiat eisaa albabaa alhalabi washurakayihi, ta1/ 1376 hi - 1957 mi.
6- altahrir waltanwir <<tahrir almaenaa alsadid watanwir aleaql aljadid min tafsir alkitaab almajid>> muhamad altaahir bin muhamad bin muhamad altaahir bin eashur altuwnisi, alnaashir : aldaar altuwnisiat lilnashr - tunis, sanat alnashr: 1984 hu.
7- altaebir alfaniyu fi alquran di/bakri shaykh 'amin, alnaashir: dar alshuruq - bayrut, ta2/1976m.
8- altafsir alquraniu lilqurani, eabd alkarim yunis alkhatib, alnaashir: dar alfikr alearabii 8- alqahirat , du.ta.t.
9- altaebir alquraniu waldilalat alnnafsyt, da/ eabdallah muhamad aljiusi, dar alghuthani lilquraaat alquraniati, dimashqa, ta1/1426hi- 2006m.
10- altafsir alwasiti, d wahbat bin mustafaa alzuhayli, alnaashir: dar alfikr - dimashqa, ta1/ 1422 hu.
11- altafsir alwasit lilquran alkarimi, majmueat min aleulama' bi'iishraf majamae albuhuth al'iislamiat bial'azhar, alnaashiru: alhayyat aleamat lishuyuwn almatabie al'amiriati, ta1/, (1393 hi = 1973 mi) - (1414 hi = 1993 mi).
12- altafsir alwasit lilquran alkarimi, muhamad sayid tantawi, alnaashir: dar nahdat misr liltibaeat walnashr waltawziei, alfajaalat - alqahirati, ta1/1997m.
13- althabati, muhamad bn musaa alshsharyf , ta1/ 1429h -2008mi.
14- aljadwal fi 'iierab alquran alkarim, mahmud bin eabd alrahim safi, alnaashir: dar alrashida, dimashq - muasasat al'iiman, bayrut, ta4/ 1418 h.
15- aljanaa aldaani fi huruf almaeani, lihasan bin alqasim almuradi, tahqiqu: da/fkhr aldiyn qabawata, 'a/muhamad nadim fadil, alnaashir: dar alkutub aleilmiat - bayrut, ta1: 1413h- 1992m.
16- alzzmr -muhamad, waeilaqatuhuma bal hum dirasatan fi 'asrar albayan, du/muhamad muhamad 'abumusaa, alnnashr : maktabat wahbat ,ta1, 1433h , 2012m.
17- alsahahi, taj alearabiat wasihah alearabiat, 'abu nasr 'iismaeil bin hamaad aljawhari alfarabi, tahqiqu: 'ahmad eabd alghafur eatar, alnaashir: dar aleilm lilmalayin - bayrut, ta4/1407 ha - 1987 mi.
18- alfuruq allughawiat , 'abu hilal alhasan bin eabd allah bin sahl bin saeid bin yahyaa bin mihran aleaskari, haqaqah waealaq ealayhi: muhamad 'iibrahim salim, alnaashir: dar aleilm walthaqafat lilnashr waltawzie, alqahirat - masr.
19- alkashaf ean haqayiq ghawamid altanzili,abu alqasim mahmud bin eamriw bin 'ahmad, alzamakhashari jar allah, tahqiqu: alshaykhi: eadil 'ahmad eabd almawjud, alshaykhu: eali muhamad mueawad, wakhrun, alnnashr: maktabat aleibikan, ta1/1418h - 1998m .
20- almisbah almunir almisbah almunir fi ghurayb alsharh alkabira, 'ahmad bin muhamad bin eali alfiuwmi thuma alhamawi, 'abu aleabaas,alnaashir: almaktabat aleilmiat - bayrut, du.ta.t.
21- almuejam alkabira, sulayman bin 'ahmad bin 'ayuwb bin mutayr allakhmi alshaami, 'abu alqasim altabarani, ja9/130, tahqiqu: hamdi bin eabd almajid alsalafi, dar alnashra: maktabat aibn taymiat - alqahirati, ta2, da/t.
22- almufradat fi ghurayb alqurani, 'abu alqasim alhusayn bin muhamad almaeruf bialraaghib al'asfuhanaa, tahqiqu: safwan eadnan aldaawudi, alnaashir: dar alqalami, aldaar alshaamiat - dimashq bayrut ta1/ - 1412 hu.
23- alwaw wamawaqieuha fi alnuzum alqurani, 'a.da/ muhamad al'amin alkhudari, alnaashir: maktabat wahbta-alqahirati, ta1/ 1436h-2015m.
24- badayie alfawayid limuhamad bin 'abi bakr bin 'ayuwb bin saed shams alddin abn alqiam aljawziati, alnnashr: dar alkutaab alearabii, bayrut, lubnan, du/ta.t.
25- tafsir alshaerawi, muhamad mutualiy alshaerawi, alnaashir: mutabie 'akhbar alyawmi, du.t t.
26- tafsir alquran aleazimi, 'abu alfida' 'iismaeil bin eumar bin kathirin, tahqiqu: sami bin muhamad salamata, alnaashir: dar tiibat lilnashr waltawziei, ta2/ 1420h - 1999 mi.
27- tafsir hadayiq alruwh walrayhan fi rawabay eulum alqurani, alshaykh alealaamat muhamad al'amin bin eabd allah al'armi alealawi alharri alshaafieii, 'iishraf wamurajaeatu: alduktur hashim muhamad eali bin husayn mahdi, alnaashir: dar tawq alnajaati, bayrut - lubnan, ta1/ 1421 hi - 2001 m .
28- jamie albayan fi tawil alqurani, muhamad bin jarir bin yazid bin kathir bin ghalib alamli, 'abu jaefar altabri, tahqiqu: da/eabdallah bin eabd almuhsin alturki, alnnashr: dar hajr liltibaeat walnashr waltawziei,du.ti.t.
29- dayirat maearif alqarn aleishrina, muhamad farid wajdi, bayrut dayirat almaearif ta3/1971m.
30- dirasat manhajiat fi eilm albadiea, du/ alshahaat 'abu stit, alnnashr: dar alkhafajii liltibaeat walnnashr, ta1/1414h -1994m.
31- dlalat altarakib, du: muhamad 'abu musaa, alnnashr: maktabat wahbata, eabdin, alqahirati, ta4/1429-2008m.
32- zahrat altafasir 'ahmad bin 'ahmad bin mustafaa bin 'ahmad almaeruf bi'abi zahrata, dar alnashra: dar alfikr alearabii, du.ta.t.
33- sunan aibn majat 'abu eabd allh muhamad bin yazid alqazwini, tahqiqu: muhamad fuaad eabd albaqi, alnaashir: dar 'iihya' alkutub alearabiat - faysal eisaa albabi alhalbi, du.ta.t.
34- sunan 'abi dawud, tahqiqu: muhamad muhyi aldiyn eabd alhumid, alnaashiru: almaktabat aleasriatu, sayda - bayrut.
35- sunan altirmidhi, muhamad bin eisaa bin sawrt bin musaa bin aldahaki, altirmidhi, 'abu eisaa , tahqiq wataeliqu: 'iibrahim eutwat eiwad almudaris fi al'azhar alsharif,alnaashar: sharikat maktabat wamatbaeat mustafaa albabi alhalabii - masr, ta2/ 1395 hi - 1975 mi.
36- sharah almufasal liaibn yaeish , lilzamakhshari, yaeish bin eali bin yaeish aibn 'abi alsaraya , qadim lahu: alduktur 'iimil badie yaequba, alnaashir: dar alkutub aleilmiati, bayrut - lubnan, ta1/ 1422 hi - 2001 ma.
37- eidat alssabryn wadhakhirat alshshakryn, muhamad bin 'abi bakr bin 'ayuwb bin saed shams aldiyn abn qiam aljawziati, alnaashir: dar abn kathir, dimashqa, bayruta/maktabat dar altarathi, almadinat almunawarati, almamlakat alearabiat alsueudiati, ta3/ 1409hi/ 1989m.
38- ealam almaeani, dirasat balaghiat wanaqdiat limasayil eilm almaeani, du/bisyuni eabd alfataah fiud, alnaashir: muasasat almukhtari, ta3/1434h - 2013m.
39- fth albayan fi maqasid alqurani, 'abu altayib muhamad sidiyq khan bin hasan bin eali aibn lutf allah alhusaynii albukharii alqinnawjy , eaniy btbeh wqddm lah warajieah: khadim alealam eabd allah bin 'iibrahim alansary, alnaashir: almaktbt alesryat lltbaet walnnshr, sayda - bayrwt, eam alnashri: 1412 hi - 1992 mi.
40- fadilat alshukr lilah ealaa niematihi, 'abu bakr muhamad bin jaefar bin muhamad bin sahl bin shakir alkharayitii alsaamuri, tahqiqu: muhamad mutie alhafiz , da.eabd alkarim alyafi, alnaashir: dar alfikr - dimashqa, ta1/1402.
41- majmue alfatawaa, taqi aldiyn 'abu aleabaas 'ahmad bin eabd alhalim bin taymiat alharaani , tahqiqu: eabd alrahman bin muhamad bin qasimi, alnaashir: majamae almalik fahd litibaeat almushaf alsharifi, almadinat alnabawiati, almamlakat alearabiat alsaeudiati, eam alnashri: 1416h/1995m.
42- msnid al'iimam 'ahmad bin hanbul, 'abu eabd allah 'ahmad bin muhamad bin hanbal bin hilal bin 'asad alshaybani, tahqiqu: shueayb al'arnawuwt - eadil murshidi, wakhrun, 'iishrafi: d eabd allah bin eabd almuhsin alturki, alnaashir: muasasat alrisalati, ta1/ 1421 hi - 2001 mi.
43- maeani alquran, 'iibrahim bin alsiri bin sahla, 'abu 'iishaq alzujaji, tahqiqu: eabd aljalil eabduh shalabi, alnaashir: ealim alkutub - bayrut, ta1/ 1408 hi - 1988 mi.
44- maqayis allughati, 'ahmad bin faris bin zakaria' alqazwinii alraazi, 'abu alhusayni, tahqiqu: eabd alsalam muhamad harun, alnaashir: dar alfikri, eam alnashri: 1399h - 1979m.
45- min 'asrar altaebir fi alquran alkarim safa' alkalimati, 'a.da/ eabd alfataah lashin, alnaashir: dar alfikr alearabii, madinat nasr - alqahiratu, ta1: 1435h -2014m.
46- min 'asrar huruf aljari fi aldhikr alhakim , 'ada/ muhamad al'amin alkhudarii , alnaashir: maktabat wahbat - alqahiratu, ta1/ 1409h -1989m.
47- -min 'asrar huruf aleatf fi aldhikr alhakim "alfa'i, thmm" 'a.d/ muhamad al'amin alkhudari, alnaashir: maktabat wahbata, ta1: 1414h - 1993m.
48- manahij albahth fi allughati, tamaam hasaan, alnaashir: maktabat al'anjilu almisriati.
49- mlak altaawil alqatie bidhawi al'iilhad waltaetil fi tawjih almutashabih allafz min ay altanzil, li'ahmad bin 'iibrahim bin alzubayr althaqafii algharnati, wadae hawashihi: eabd alghani muhamad eali alfasi, alnaashir: dar alkutub aleilmiati, bayrut - lubnan, du/ti, t.
50- musueat al'akhlaq al'iislamiati, 'iiedadu: majmueat min albahithin bi'iishraf alshaykh ealwy bin eabd alqadir alsaqafi, alnaashir: mawqie aldarar alsuniyat ealaa al'iintirnit dorar.net, tama tahmiluh fay/ rabie al'awal 1433 hu.
51- nuzum aldarar fi tanasub alayat walsuwr , 'iibrahim bin eumar bin hasan alribat bin ealii bin 'abi bakr, alnaashir: dar alkitaab al'iislamii, alqahirati, du.ta.t. | ||||
Statistics Article View: 60 PDF Download: 70 |
||||