بلاغة التعبير عن البعث والوعيد في سورة (ق) | ||||
مجلة کلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بالإسکندرية | ||||
Volume 39, Issue 3, September 2023, Page 2223-2274 PDF (1.89 MB) | ||||
DOI: 10.21608/bfda.2023.319492 | ||||
View on SCiNiTO | ||||
Author | ||||
د/ رشا ممدوح كريم عبده | ||||
مدرس البلاغة والنقد ، كلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بالإسكندرية ، جامعة الأزهر | ||||
Abstract | ||||
تهدف هذه الدراسة إلى إظهار بلاغة القرآن الكريم، وإعجازه في اصطفائه لمفرداته، ومعانيه، وتراكيبه، وموضوعاته المترابطة ارتباطا وثيقا، والذي شكَّل نظما فريدا من نوعه، ما استطاع أحد الوصول إليه، فهو أقصى درجات البلاغة ومنتهاها، وانتقت الدراسة من ضمن آيات الذكر الحكيم آيات البعث والوعيد من سورة ق، والتي تشمل الآيات من الآية (20) إلى الآية (30)؛ لما فيها من الإثارة في رصد التفصيلات الدقيقة لمشهد القيامة الكبرى الذي أنكره المنكرون، فمحور السورة الأساسي هو معالجة فساد العقيدة في أمر الألوهية وإنكار البعث، والرد على ذلك بالحجج والبراهين البينة، فقد صورَّتْ يوم الحساب وما به من أحداث تقشر لها الأبدان؛ إذ هو اليوم الذي يظهر فيه كمال عدل المولى -عز وجل- في إعطاء كل ذي حق حقه. وقد اتبع البحث المنهج الوصفي الذي اعتُمِدَ عليه في توصيف الألوان المتعلقة بنظم الآيات، ثم وُلِّيَ بالمنهج التحليلي، والاستنباطي؛ في إظهار ما وراء النص القرآني من أسرار بلاغية، تبين وجوه الاختلاف بين اصطفاء النص القرآني لهذا وتركه لذاك. ثم انتهى البحث بخاتمة بينتْ النتائج التي خلصتْ إليها هذه الدراسة، مع ذكْر أهم التوصيات. | ||||
Keywords | ||||
الاصطفاء; النظم; البعث; الوعيد; سورة ق | ||||
References | ||||
المصادر والمراجع
References :
1) 'asrar alhuruf li'ahmad razqa, dar alhisar lilnashr waltawziei, tabeat 'uwlaa, 1993m.
2) al'aswat allughawiat lilduktur 'iibrahim 'anis, matbaeat nahdat masir, biduni.
3) 'iiejaz alquran li'abi bakr muhamad bin altayib albaqlani, tahqiq alsayid 'ahmad siq, dar almaearif bimasr.
4) altibyan fi 'iierab alquran li'abi albaqa' eabd allah bin alhusayn bin eabd allah aleakbiri, tahqiqu: eali muhamad albijawi, alnaashir: eisaa albabi alhalabi washarikah.
5) tafsir 'abi alsueud almusamaa 'iirshad aleaql alsalim 'iilaa mazaya alquran alkarim, li'abi alsueud muhamad bim muhamad aleamadii, dar 'iihya' alturath alearabii.
6) tafsir albahr almuhit limuhamad bin yusif alshahir bi'abi hayaan al'andalsi, dirasat watahqiq wataeliq alshaykh: eadil 'ahmad eabd almawjud walshaykh eali muhamad mueawad washarak fi altahqiq alduktur: zakariaa eabd almajid alnuwti walduktur 'ahmad alnajuli aljumla, waqarzuh 'u.da/ eabd alhay alfarmay, dar alkutub aleilmiati, bayrut lubnan, altabeat althaalithati, s2010m.
7) tafsir altahrir waltanwir lilshaykh muhamad altaahir bin eashur, aldaar altuwnusiat lilnashri.
8) tafsir alshaerawi, rajae 'aslah wahaqaq 'ahadithah al'ustadh alduktur 'ahmad eumar hashim, dar 'akhbar alyawm bimasr.
9) tafsir altabari damigh albayan ean tawil ay alquran li'abi jaefar muhamad bin jarir altabari, tahqiq eabd allah bin eabd almuhsin alturki, dar hajr lilnashr waltibaeat waltawzie, alqahirati, altabeat al'uwlaa, 1422h/2001m.
10) tafsir alfakhr alraazii almushtahar bialtafsir alkabir wamafatih alghayb lil'iimam muhamad alraazi fakhr aldiyn, dar alfikr liltibaeat walnashr waltawzie, altabeat al'uwlaa 1401h/1981m.
11) tafsir alkashaf ean haqayiq altanzil waeuyun al'aqawil fi wujuh altaawil li'abi alqasim jar allah alzumakhshiri, aietanaa bih wakharaj 'ahadithah waealaq ealayh khalil mamun shiha, dar almaerifat bayrut lubnan, altabeat althaalithata, 1430h/2009m. bitasaruf waikhtisarin.
12) altafsir almawduei lisur alquran alkarimi, 'iiedad nukhbat min eulama' altafsir waeulum alqurani, 'iishrafi: 'a.da/ mustafaa muslmi, jamieat alshaariqat bial'iimarati, altabeat al'ulaa, 1431h/2010m.
13) tafsir ruh almaeani fi tafsir alquran aleazim walsabe almathani, tahqiq 'abi alfadl shihab aldiyn al'alusi, dar 'iihya' alturath alearabi, bayrut lubnan.
14) altawqif ealaa muhimaat altaearif lilshaykh al'iimam eabd alra'uf bin almanawi, tahqiqu: alduktur eabd alhamid salih hamdan, dar ealam alkutub alqahirati, altabeat al'uwlaa, 1410h/1990m.
15) thalath rasayil fi 'iiejaz alquran alkarim lilrumani walkhatabi waeabd alqahir aljirjani fi aldirasat alquraniat walnaqd al'adbi, tahqiq wataeliq du/muhamad khalf allah 'ahmad walduktur muhamad zaghlul slam, dar almaearif bimasr, altabeat althaalithati.
16) aljamie li'ahkam alquran walmubin lima tadamanuh min alsanat way alfurqan li'abi eabdallah muhamad alqurtubi, tahqiq du. eabdallah bin eabd almuhsin alturki, muasasat alrisalati, altabeat al'uwlaa, 1427h/2006m.
17) khasayis alhuruf alearabiat wamaeaniha lilduktur hasan eabaasi, manshurat aitihad alkitaab alearabii, s1998m.
18) daqayiq alfuruq allughawiat fi albayan alquranii lilduktur muhamad yas khadir aldawri, dar alkutub aleilmiati, bayrut lubnanan altabeat al'uwlaa, s2006m/1427h.
19) dalayil al'iiejazi: lil'iimam eabd alqahir aljirjani, qara'ah wellaq ealayh mahmud muhamad shakir, matbaeat madni, altabeat althaalithata, 1413h/1992m.
20) shadha aleurf fi fani alsarafa: talif alshaykh 'ahmad alhamlawi, muasasat alrisalati, altabeat al'uwlaa, dimashq suria, 1435h/2014m.
21) alfuruq allughawiat fi alquran alkarim lilduktur eabd aljabaar fathi zidan, aleiraq almusl, s1441h/2020m.
22) alfuruq allughawiat fi alquran alkarim lilduktur eabd aljabaar fathi zidan, aleiraq almusil, 1441h/2020m.
23) alfuruq allughawiat lil'iimam 'abi hilal aleaskarii: taqdim watahqiqu: 'iihab muhamad 'iibrahim, maktabat aibn sina, alqahirat, altabeat al'uwlaa, sanat 2013m.
24) fi albahth alsawtiu eind alearab lilduktur khalil 'iibrahim aleatiat, dar aljahiz lilnashri, baghdad, aleiraqu, s1983m.
25) lisan alearab lijamal aldiyn abn manzuri, dar bayruta, altabeat althaalithatu, 1414h,.
26) almukhtasar fi maeani 'asma' allah alhusnaa، 'ustadh mahmud sami bika, dar 'iihya' alkutub alearabiati, matbaeat hijazi, alqahirati.
27) maeani al'abniat fi alearabiati, lilduktur fadil salih alsaamaraayiy, dar eamaar lilnashr waltawzie, altabeat althaaniati, 1428h/2007m.
28) muejam alfuruq aldilaliat fi alquran alkarim, lilduktur muhamad muhamad dawuud, dar ghayb liltibaeat walnashr bialqahirati, sa2008m.
29) mighni allabib ean kutub al'aearib: lil'iimam jamal aldiyn bin hisham, tahqiqu: 'a.da/ salah eabd aleaziz eali alsayida, dar alsalami, alqahirati, altabeat althaaniatu, 1429h/2008m.
30) nuzum aldarar fi tanasub alayat walsuwr lil'iimam almufasir burhan aldiyn 'iilaya alhasan albaqaei, dar alkitaab al'iislamii bialqahirati.
31) hamae alhawamie fi sharh jame aljawamiei, lil'iimam jalal aldiyn alsuyuti, tahqiq washarh alduktur eabd aleal salim makram, dar albuhuth aleilmiati, alkuayti, 1399hi/ 1979m.
| ||||
Statistics Article View: 141 PDF Download: 84 |
||||